Sluiten

Ouderen en huisdieren

Huisdieren kunnen voor mensen van alle leeftijden een positieve aanvulling op hun leven zijn. In elke levensfase van de mens heeft het houden van een of meer huisdieren zijn eigen voor- en nadelen. Voor ouderen kunnen huisdieren bijvoorbeeld gunstig werken bij gevoelens van eenzaamheid en helpen om langer actief te blijven. Aan de andere kant kan het verzorgen van een huisdier voor senioren soms een probleem worden.

Positieve effecten van huisdieren op ouderen

Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van huisdieren op oudere mensen. Hoewel niet alle onderzoeken dezelfde resultaten laten zien, kan er over het geheel gezegd worden dat huisdieren meerdere positieve effecten hebben op zowel de geestelijke en lichamelijke gezondheid van ouderen.

Verminderen van eenzaamheid

Ouderen hebben vaker te maken met eenzaamheid door het overlijden van geliefden, verminderd contact met anderen door geestelijke of fysieke problemen of het verhuizen naar een verzorgingshuis verder weg van familie en vrienden. Een huisdier kan (gedeeltelijk) deze leegte opvullen in veel gevallen. Het hebben van een huisdier geeft voor eenzame ouderen vaak weer een doel om te leven. Iets om voor te zorgen en voor op te staan. Hierdoor zijn dag en nacht ritme en de stemming van ouderen met huisdieren vaak ook beter. Huisdieren zorgen naast het hebben van een ‘maatje’ ook voor een gespreksonderwerp waardoor ouderen met huisdieren vaak sneller contact maken met andere mensen.

Therapie met dieren

De effecten van dieren op ouderen zijn niet onopgemerkt gebleven in de wereld van de therapie voor ouderen. Er zijn speciale therapieën ontwikkeld met huisdieren, de zogenaamde AAT (Animal Assisted Therapy) en er worden activiteiten met dieren georganiseerd, AAA (Animal Assisted Activities) voor onder andere het verminderen van eenzaamheid. Therapieën en activiteiten met zorgdieren in verzorgings- en verpleeghuizen worden tegenwoordig steeds populairder.

Effecten bij dementie

Er zijn veel onderzoeken gedaan naar het effect van huisdieren op ouderen met een vorm van dementie. Ook deze onderzoeken laten veel positieve effecten zien. Zo vond men onder andere na het introduceren van twee katten op een dementie-afdeling, dat deze mensen meer alert waren en minder hulpbehoevend gedrag vertoonden in vergelijking met andere afdelingen. Deze positieve effecten bleken tevens stabiel te zijn.

Stress verlagen

Het omgaan met huisdieren kan een stress verlagend effect hebben op mensen, wat de bloeddruk kan verlagen. Voor oudere mensen die eerder last hebben van een verhoogde bloeddruk kan het hebben van een huisdier dus bevorderlijk zijn voor zowel hun geestelijke als lichamelijke gezondheid.

Mogelijke problemen

Aan het hebben van een huisdier zitten niet alleen positieve kanten, maar er kunnen ook problemen ontstaan. Sommige daarvan gelden voor iedereen, bij andere problemen kan een hogere leeftijd van de huisdiereigenaar een rol spelen.

Geestelijke of lichamelijke problemen

Het bereiken van een hogere leeftijd brengt vroeg of laat lichamelijke en soms geestelijke veranderingen met zich mee. Deze kunnen voor problemen zorgen bij de verzorging van een huisdier. Zo hebben vooral honden veel beweging nodig en moeten meerdere keren per dag uitgelaten worden. Door oplopende lichamelijke beperkingen kan het zijn dat een oudere eigenaar hier op een gegeven moment niet meer goed toe in staat is. Ook kan het zijn dat de geestelijke gezondheid van een oudere eigenaar dusdanig achteruit gaat dat dingen vergeten worden in de verzorging. Het is daarom verstandig, zodra dit soort problemen naar voren komen, dingen af te spreken omtrent de zorg en verantwoordelijkheid voor het dier met familie en naasten.

Verlies van een huisdier

Oudere eigenaren zijn vaak door hun eenzaamheid meer gehecht aan hun huisdier. Tevens is er bij het overlijden van het huisdier soms niet meer de mogelijkheid een nieuw dier aan te schaffen, door de gezondheid of leeftijd van de eigenaar of door het verhuizen naar een zorginstelling waar dieren niet zijn toegelaten. Hierdoor kan het verlies van een huisdier soms veel meer effect hebben op een oudere eigenaar dan huisdiereigenaren van andere leeftijden. Het vaak verminderde aantal contacten zorgt er tevens voor dat oudere mensen vaak minder troost kunnen vinden bij familie of vrienden om dit verlies te verwerken.

Problemen binnen een zorginstelling

Als mensen met een huisdier in een zorginstelling voor ouderen wonen kan het voorkomen dat andere bewoners of personeelsleden angstig zijn voor het dier of last hebben van het dier, bijvoorbeeld doordat zij een allergie hebben. Het ligt aan de instelling hoe dit soort problemen opgelost worden.

Het aanschaffen van een huisdier op oudere leeftijd

Het hebben van een huisdier kan een verrijking zijn van uw leven en veel positieve effecten hebben, zeker ook als u al wat ouder bent. Bent u op leeftijd en heeft u het idee om een nieuw huisdier aan te schaffen, dan is het wel verstandig met een aantal dingen rekening te houden.

Hoeveel intensief is de verzorging?

Als u oplopende lichamelijke of geestelijke problemen heeft is het handig om van te voren te bedenken wat voor diersoorten u nog zelfstandig kan verzorgen en hoe lang u hiertoe waarschijnlijk nog in staat bent. Een hond heeft bijvoorbeeld dagelijks veel beweging nodig en zal meer onderhoud vergen dan een kanarie. Zoek een diersoort die bij u past en die u nog lang zelfstandig kunt verzorgen.

Hoe oud kan het dier worden?

Het is verstandig van te voren uit te zoeken hoe oud het huisdier wordt dat u wilt aanschaffen. Een papegaai die wel 60 jaar kan worden zal u hoogstwaarschijnlijk overleven en het is daarom handig om voor dit soort dieren na te gaan of dit een verstandige keuze is. En ook andere dieren worden ouder dan u denkt: een parkiet kan zeker wel 15 jaar oud worden. Als u toch besluit zo’n dier aan te schaffen is het aan te raden voor de aanschaf al na te gaan waar het dier terecht kan mocht u hier niet meer voor kunnen zorgen.

Een ouder dier

Denkt u ook eens aan de optie om een wat ouder dier aan te schaffen uit bijvoorbeeld het asiel, hier zitten veel wat oudere dieren te wachten op een baasje. Hoewel ook voor hen de ouderdom soms met wat gebreken komt, hebben zij zeker voordelen: vaak zijn ze rustiger en hebben ze minder beweging nodig, terwijl ze wel graag geaaid worden of de warmte van uw schoot opzoeken.

Hulptroepen

Op sommige plaatsen zijn er organisaties met vrijwilligers die u kunnen helpen uw huisdier goed te verzorgen, bijvoorbeeld door uw hond te komen uitlaten of u te helpen bij het verschonen van een verblijf. En op veel plekken kunt u een uitlaatdienst inschakelen voor de hond. Zoiets kan een uitkomst zijn als het u zelf niet meer zo goed alleen lukt. U kunt natuurlijk ook een afspraak maken met buren of familie. Houd er echter wel rekening mee dat het mogelijk is dat zij bijvoorbeeld verhuizen of minder tijd krijgen.

Goede afspraken

Wat voor dier u ook neemt, maak vooraf afspraken over wat er met uw dier moet gebeuren als het dier u overleeft. U kunt dit ook opnemen in uw testament. Ook als u plotseling (tijdelijk) niet meer in staat bent voor uw dier te zorgen, door bijvoorbeeld een ziekenhuisopname, moet er iemand zijn die uw dier kan verzorgen, hem van u kan overnemen of ervoor kan zorgen dat uw huisdier een goed nieuw adres krijgt. Dit geldt eigenlijk voor iedereen, ongeacht leeftijd, maar als u al wat ouder bent is de kans op een dergelijke gebeurtenis nu eenmaal wat groter. Het geeft een rustig gevoel als u weet dat u alles goed geregeld heeft.