De puppy-checklist

Het is erg belangrijk dat de moederhond bij het nest aanwezig is. Koop geen pup als de moederhond niet aanwezig is! Ook niet als de fokker zegt dat moederhond naar de dierenarts is of net even met de uitlaatservice mee is of als de fokker andere redenen noemt. Spreek dan af dat u een andere keer terugkomt, als de moeder wél aanwezig is. Kan dit niet, dan heeft u naar alle waarschijnlijkheid te maken met een tussenhandelaar.

Veel fokkers maken gebruik van reuen van andere fokkers, dus wees niet ongerust als dit het geval is en de vaderhond niet getoond kan worden.

Pups mogen wettelijk pas na zeven weken bij hun moeder weg. Het is voor de opvoeding van de pups heel belangrijk dat ze van hun moeder van alles leren. Zij leert de pups dat ze bijvoorbeeld niet te hard mogen bijten en wat normaal hondengedrag is. Let daarom ook op hoe de moederhond zich gedraagt. Een teefje met jongen kan soms een beetje beschermend zijn tegenover vreemden die bij haar pups komen, maar mag niet agressief of angstig op uw komst reageren. Juist omdat de pups zoveel van hun moeder leren, is het belangrijk dat de moeder goed gesocialiseerd is!

Wanneer de moederhond een groot nest heeft grootgebracht, is ze mogelijk niet in een optimale conditie. Sommige teven stoppen al hun energie in de melk voor hun pups en worden erg dun ondanks dat ze goede voeding krijgen. Afgezien hiervan hoort de moederhond er schoon en gezond uit te zien. Kijk ook of zij echt de moeder van de pups is: kunt u aan haar buik en tepels zien dat zij pups heeft?

Het is slecht voor de ontwikkeling van de pups als het nest ergens achteraf in een schuur of kennel ligt. De pups komen dan namelijk niet voldoende in aanraking met alle dagelijkse dingen waar ze in hun latere leven mee te maken krijgen. Ze zullen dan op latere leeftijd snel angstig zijn voor alles wat ze niet kennen. Ook ontwikkelen deze honden vaak gedragsproblemen. Dit komt meestal nooit meer helemaal goed.

Uit onderzoek blijkt dat pups die in huis opgroeien minder kans hebben op het ontwikkelen van angst en agressieproblemen. Het nest kan daarom het beste bij de fokker in huis liggen, zodat de pups veel in aanraking komen met wat ze later in hun leven tegen zullen komen. Pups staan open voor nieuwe ervaringen en er worden van allerlei nieuwe hersenstructuren aangelegd. Aanraken, aaien en optillen, maar ook borstelen, tanden poetsen en nagels knippen zijn daarom prima aan te leren als een pup nog jong is. Bovendien leren de pups binnenshuis te wennen aan zaken als de stofzuiger en andere huiselijke geluiden, omgang met kleine kinderen en de komst van bezoek.

Het op jonge leeftijd laten wennen aan andere huisdieren gebeurt lang niet altijd, maar is wel aan te raden. Het is daarnaast goed als de pups ook alvast ervaringen opdoen buitenshuis, zoals spelen in de tuin en het horen van verkeersgeluiden.

Een goede fokker houdt het nest en de ruimte waarin de pups rond kunnen lopen keurig schoon. Dat is niet alleen nodig vanuit hygiënisch oogpunt, maar ook in verband met de opvoeding. Honden die opgroeien in hun eigen vuil worden vaak nauwelijks zindelijk. Ze zijn er immers aan gewend hun eigen nest te bevuilen.

Vraag of u de pup vast mag pakken. Lijkt de pup in een goede gezondheid en reageert het alert en energiek? De grootte en het gewicht zijn afhankelijk van het ras en de leeftijd, maar de pup moet stevig aanvoelen. Een gezonde pup heeft open en heldere ogen met wit oogwit en zonder slijm of pus in de ooghoeken. De neus mag niet snotterig zijn. De oortjes horen schoon en vrij van zichtbaar oorsmeer te zijn. Ook de anus hoort schoon te zijn en de pup en de omgeving mogen geen tekenen van diarree vertonen.

Hoe de vacht eruitziet verschilt per type hond, maar een gezonde vacht hoort in ieder geval schoon en mooi vol te zijn. De vacht en de huid horen geen tekenen van parasieten te vertonen, zoals schilfers, korstjes, roodheid of kale plekken. Om de pup te controleren op vlooien kunt u kijken of er zwarte vuiltjes, vlooienpoepjes, in de vacht zitten. Op een nat stukje wit papier geven vlooienpoepjes een roodbruine kleur af.

Bekijk alle pups uit het nest om te zien of er tussen de pups grote verschillen bestaan in uiterlijk en gedrag. Is een pup duidelijk kleiner of veel rustiger dan de rest, dan kan er iets mis zijn met de gezondheid van die pup.

Vraag of de pups al zijn nagekeken door een dierenarts en zo ja, of u daar het verslag van mag zien. Teken geen koopcontract voor een pup die niet door een dierenarts is gecontroleerd.

Vraag de fokker ook naar mogelijke gebreken bij de pup. Denk hierbij aan een navelbreukje, een onjuiste stand van het gebit of niet ingedaalde testikels bij een reutje. Is de pup al gecontroleerd door een dierenarts, dan horen dit soort afwijkingen in het dierenpaspoort te zijn genoteerd. Als u met uw dier naar shows wilt of ermee wilt gaan fokken, dan is het belangrijk om te weten of deze gebreken van invloed zijn op de showresultaten of de fokmogelijkheden. Vraag naar de gevolgen van het gebrek en of ingrijpen door een dierenarts noodzakelijk is. Is dit laatste het geval, maak dan een afspraak over een bijdrage in de kosten hiervan.

Vraag of u het hele nest mag bekijken. U kunt dan beoordelen hoe sociaal de pups zijn. Pups die gewend zijn aan mensen en goed gesocialiseerd worden, zijn onderzoekend, vriendelijk en speels en reageren niet angstig op bezoek. Bovendien zijn ze gewend om opgepakt te worden.

Natuurlijk is de reactie ook afhankelijk van de leeftijd van de pups. Heel jonge pups van een week of drie zullen niet direct op u afkomen, maar twee weken later zijn ze volop in hun ontdekkings- en socialisatieperiode. Gezonde, sociale en mensvriendelijke pups zullen vanaf die leeftijd naar u toe komen om u te begroeten en zullen nieuwsgierig naar u zijn. Speel met de pup om te kijken hoe hij reageert.

Natuurlijk is het ook niet de bedoeling dat het hele nest direct in uw arm hangt, zelfs al is het uit enthousiasme. Er is wel wat verschil tussen pups van verschillende rassen, het ene ras is wat terughoudender, het andere juist erg enthousiast. Toch hoort een jonge pup u interessant te vinden en vriendelijk naar u te zijn.

Een goed gesocialiseerde pup is ook gewend aan de normale huisgeluiden zoals het dichtgaan van een deur of het geluid van de telefoon. Bij onbekende geluiden mag een pup best even schrikken, maar hij moet wel snel weer herstellen en doorgaan met spelen, slapen of de bron van het geluid gaan onderzoeken.

Een zeven of acht weken oude pup die nog bang voor u is en/of schrikt van geluiden om hem heen, heeft meestal geen goede socialisatie gehad of is van nature erg angstig van aard. Angstige pups blijven die angst vaak hun hele leven in meer of mindere mate houden, hoe goed hun nieuwe thuis ook gaat zijn. Het kan in dat geval verstandig zijn om op zoek te gaan naar een andere pup.

Zonder chip, registratie en EU-paspoort mag de pup niet verkocht of overgedragen worden.

Chippen en registreren is wettelijk verplicht. Elke pup moet gechipt zijn voor hij zeven weken oud is. Hij moet bij een daarvoor aangewezen portaal geregistreerd worden op de naam van de fokker (of handelaar / importeur). Deze registratie moet binnen een week na het chippen gebeuren en altijd voordat hij naar een nieuwe eigenaar gaat. Zo kan worden achterhaald waar de pup vandaan komt. Vraag de fokker om het bewijs van deze registratie!

Bekijk het chipnummer van de pup:

• Pups die in Nederland zijn geboren, moeten een chipnummer hebben dat begint met landcode 528.
• Rashonden waarvoor een Nederlandse stamboom wordt aangevraagd, worden bij de fokker gechipt door een vertegenwoordiger van de Raad van Beheer. Hun chipnummer begint altijd met 52814.
• Pups uit het buitenland hebben een chip met een andere begincode.
• Een code die begint met 999 voldoet niet aan de wettelijke eisen, dit zijn namelijk testnummers.

Meer informatie over de chip- en registratieverplichting vindt u op www.chipjedier.nl. Registraties controleert u via www.chipnummer.nl.

Verder moet elke pup een EU-dierenpaspoort hebben voor hij zeven weken oud is.

Er worden veel pups uit het buitenland naar Nederland gehaald. Daarbij wordt niet altijd volgens de regels gehandeld. Vooral uit Oost-Europa worden pups aangevoerd van onbetrouwbare handelaars.

In principe hoort een pup met een chipnummer dat begint met 528 een in Nederland geboren pup te zijn. Toch is het mogelijk dat pups illegaal over de grens gesmokkeld worden zonder chip en hier voorzien worden van een Nederlands (528) chipnummer. Uitzondering zijn honden die een chipnummer hebben dat begint met 52814. Dit zijn altijd Nederlandse stamboompups.

Een pup uit de EU moet altijd met een EU-dierenpaspoort van het land van oorsprong over de grens vervoerd worden. Is de pup eenmaal in Nederland, dan mag een dierenarts hem een nieuw Nederlands EU-dierenpaspoort geven. Zo probeert men soms buitenlandse pups als Nederlandse pups te verkopen. Bij het veranderen van paspoort moet echter in het nieuwe paspoort door de dierenarts het paspoortnummer en de nationaliteit van het oorspronkelijke paspoort vermeld worden. Bekijk het paspoort daarom nauwkeurig, controleer alle bladzijden op notities en kijk wat de nationaliteit van het paspoort is.

Nederlandse EU-dierenpaspoorten gedrukt tot halverwege 2023 hebben een code die begint met 528-NL. In de loop van 2023 is overgegaan op het maken van paspoorten met een nummering die start met NL (Nederland) en daarachter EP (Europees Paspoort) gevolgd door 10 cijfers. Er worden geen nummers meer uitgegeven met de oude (528-NL) nummering. Leveranciers van paspoorten die nog nummers op voorraad hebben, mogen deze nummers nog wel opgebruiken voor het maken van EU-dierenpaspoorten. Het kan dus zijn dat de pups uit het nest nog paspoortnummers hebben volgens dit ‘oude’ nummeringssysteem. Dat is geen enkel probleem.

De nieuwe wetgeving over chippen en registreren van honden die sinds 1 november 2021 geldt, beperkt deze illegale praktijken, doordat de herkomst van chips en paspoorten geregistreerd wordt.

Pups die vanuit het buitenland naar Nederland worden gebracht moeten een geldige rabiësvaccinatie hebben. Deze vaccinatie mag worden gegeven vanaf een leeftijd van 12 weken en is dan na 21 dagen geldig. Dat houdt in dat buitenlandse pups minimaal 15 weken oud moeten zijn als ze in Nederland aankomen. Jongere pups uit het buitenland die in Nederland worden aangeboden zijn dus illegaal ingevoerd!

Vaccinaties zijn heel belangrijk voor de gezondheid van pups en volwassen honden.

Koopt u bij een bedrijfsmatige fokker, dan is het verplicht dat de pups voordat ze naar hun nieuwe eigenaar gaan minimaal een keer gevaccineerd zijn tegen hondenziekte en het parvovirus. Dat moet gebeurd zijn tenminste een week voor de verkoop en uiterlijk op een leeftijd van 7 weken.

Koopt u bij een hobbymatige fokker, dan kan deze er ook voor kiezen om in plaats van de eerste vaccinatie een titerbepaling te doen bij de pups. Deze bloedtest meet of de pups nog beschermd zijn door antilichamen die ze van de moeder hebben meegekregen. In dat geval is een vaccinatie nog niet zinvol. De titerbepaling moet door de dierenarts in het paspoort zijn bijgeschreven. De titerbepaling moet elke 2-3 weken herhaald worden en op het moment dat de titer laag genoeg is, moet alsnog gevaccineerd worden.

De gegevens over vaccinaties horen in het EU-dierenpaspoort te staan. Met behulp van het chipnummer kan gecontroleerd worden of het paspoort daadwerkelijk bij de pup hoort.

Pups kunnen al in de baarmoeder en later via de melk en de omgeving besmet raken met wormen. Het is daarom verstandig dat zowel de moederhond als de pups regelmatig ontwormd worden. Vraag aan de fokker of de pups ontwormd zijn en wanneer dat is gebeurd. Het advies is om pups te ontwormen op een leeftijd van twee weken en daarna iedere twee weken, tot twee weken nadat de pups zijn gestopt met het drinken van moedermelk. Vervolgens iedere maand totdat ze een half jaar oud zijn. Daarna is het advies om in ieder geval viermaal per jaar te ontwormen of de ontlasting met diezelfde regelmaat te laten controleren op wormbesmetting.

Bij honden kunnen erfelijke aandoeningen voorkomen, zoals bijvoorbeeld gewrichtsaandoeningen, oogafwijkingen en hartaandoeningen. Bij veel rassen bestaan aandoeningen die relatief vaak in dat ras voorkomen. Het is belangrijk dat hier bij het fokken rekening mee wordt gehouden om de aandoening terug te dringen. Voor diverse erfelijke aandoeningen is het mogelijk om de ouderdieren te testen. Aan de hand van de testuitslagen kan worden bepaald met welke dieren veilig kan worden gefokt. Op die manier is de kans veel kleiner dat uw pup zo’n erfelijke aandoening zal krijgen.

Verdiep u daarom vooraf in de afwijkingen die voorkomen bij het ras van uw keuze. Op www.rashondengids.nl vindt u van een groot aantal populaire rassen de belangrijkste erfelijke aandoeningen.

Vraag bij de rasverenigingen na op welke aandoeningen de ouderdieren moeten worden getest. Vraag aan de fokker of de ouderdieren getest zijn en wat de uitslag daarvan was. De fokker moet u de officiële papieren van deze uitslag kunnen laten zien. Aan het eind van dit artikel vindt u een paar voorbeelden van hoe dit soort certificaten eruitzien.

Resultaten van onderzoek naar bijvoorbeeld heupdysplasie, elleboogdysplasie, oogafwijkingen en doofheid worden voor stamboomhonden door de Raad van Beheer bijgehouden. U kunt de uitslag zelf bekijken op de speciale website van de Raad van Beheer: www.dutchdogdata.nl. U vult daarvoor op deze website de officiële naam, het chipnummer of het NHSB-nummer van de hond in. Eventueel kunt u bij de dierenarts of de rasvereniging om uitleg en advies vragen over de uitslagen van deze onderzoeken.

Niet alleen bij rashonden, maar ook bij kruisingen komen erfelijke afwijkingen voor! Is de pup die u zou willen kiezen een kruising? Kijk dan bij de rassen waar de kruising uit is samengesteld welke aandoeningen vaak voorkomen.

Niet voor elke aandoening bestaan tests, vraag daarom ook naar de gezondheid van de ouderdieren!

Een goede fokker wil dat zijn pups bij een goed passende nieuwe eigenaar komen. Hij zal u dus vragen stellen over uw thuissituatie en zal u uitgebreide (ras)informatie over de pups geven. Hij zal u daarbij niet alleen de leuke, maar ook de minder leuke kanten van het ras of de kruising vertellen. Hij wil immers dat u een goede keuze kunt maken en dat de pup en u een goede
combinatie vormen. Ook zal een goede fokker zijn best doen om de overgang naar een ander thuis zo fijn mogelijk te laten verlopen voor de pup. Dat betekent dat u onder andere informatie krijgt over huisvesting, voeding en verzorging van de pup.

Vaak krijgt u voer mee en een doek of speeltje dat ruikt naar het nest. Het is meestal verstandig om uw pup de eerste dagen thuis nog dezelfde voeding te geven als bij de fokker. Een plotselinge voerverandering kan namelijk leiden tot braken en diarree. Overleg met uw dierenarts hoe u het beste over kunt schakelen op een geschikte voeding voor uw pup.

Als de fokker bedrijfsmatig nestjes fokt, dan is hij wettelijk verplicht om aan u als nieuwe eigenaar informatie op papier mee te geven of per email toe te sturen. Meestal is een fokker bedrijfsmatig als hij meer dan twintig pups per jaar fokt.

Het is ook fijn als u, ook na de koop, mag bellen als u vragen heeft. Krijgt u de indruk dat de fokker alleen geïnteresseerd is in het sluiten van de koop, is hij niet geïnteresseerd in waar de pup terechtkomt en krijgt u weinig informatie mee? Dan kunt u hier beter geen pup kopen, hoe schattig de pup er ook uit ziet.

Koop geen pup op plaatsen waar meerdere mensen staan te dringen om een pup uit te kiezen. U voelt zich misschien gehaast om er een te kiezen, bang dat ze ‘op’ zullen zijn, en u kunt niet met uw vragen terecht.

U mag van de fokker verwachten dat hij rustig de tijd neemt om u de pups te laten zien en uw vragen te beantwoorden. Ook zou hij iets over de afzonderlijke pups moeten kunnen vertellen.

Laat u niet opjagen om een beslissing te nemen. De meeste fokkers vinden het prima als u nog even wilt nadenken over de aanschaf van de pup, sommige fokkers willen dat zelfs graag. Het gaat tenslotte om een langdurige relatie met een dier waar u vele jaren voor gaat zorgen.

Bij verantwoord gefokte pups zijn er geen ‘speciale aanbiedingen’ waarbij u in één bezoek moet beslissen of u de pup neemt. Het is veel prettiger als u meerdere keren naar het nest kunt komen kijken en rustig na kunt denken of u inderdaad een pup uit dit nest zou willen kopen.

Als u een pup wilt van een ras waarvoor een wachtlijst bestaat, dan schrijft u zich meestal vooraf in. Vraag dan na of daar voorwaarden aan verbonden zijn en tot wanneer u kunt besluiten om alsnog van de koop af te zien. Omgekeerd kan een goede fokker ook besluiten een bepaalde pup niet aan u ‘toe te kennen’, omdat hij vindt dat de pup en u niet de ideale match zijn.

Zorg dat zowel u als de fokker een goed gevoel heeft bij de aan- en verkoop van de pup. Als u twijfelt of de pup wel precies is wat u zoekt, aarzel dan niet om dit te vertellen. De fokker weet dan dat de pup nog beschikbaar is en slaat niet direct andere verzoeken om informatie af. Als u de pup juist graag wilt hebben, reserveer de pup dan tot hij oud genoeg is om de fokker te verlaten.

Het is heel verstandig om een echt koopcontract te vragen, waarin duidelijk staat wat de rechten en plichten van koper en verkoper zijn. Heeft u bijvoorbeeld garantie als de hond ziek wordt en wat zijn dan de mogelijkheden?

Daarnaast kunt u met een koopcontract aantonen dat de hond uw eigendom is. Een dierenpaspoort of chipregistratie is namelijk geen eigendomsbewijs! Let op dat de hond inderdaad uw eigendom wordt, want er zijn manieren waarbij u als het ware ‘pleeggezin’ wordt en de fokker of het asiel de eigenaar blijft.

Ook kan het zijn dat er in het contract wordt gesteld dat u een pup verplicht moet laten castreren of juist verplicht een keer een nestje moet fokken met het dier. Let dus goed op of er geen dingen in het contract staan die u niet wilt.

Als de pup nog te jong is om mee te nemen, dan kan de fokker u om een voorschot vragen van een deel van het aankoopbedrag. Dit wordt veel gedaan, maar vraag wel altijd een schriftelijk bewijs van de aanbetaling, met daarop alle details van de pup die u gereserveerd heeft. Vraag of de aanbetaling kan worden teruggestort mocht u zich bedenken.

Ook al voldoen de pup en de fokker aan de hele checklist, let ook op uw eigen gevoel. Als u twijfelt kunt u de pup beter niet kopen. U heeft er niets aan als u een heel hondenleven lang spijt heeft van uw aankoop!

Koop ook geen pup om het dier te ‘redden’ uit slechte omstandigheden. U houdt daarmee de handel in stand en zo’n fokker of handelaar zorgt snel voor nieuwe pups die het weer net zo slecht krijgen!

Hieronder vindt u een paar voorbeelden van hoe certificaten van onderzoek naar Heupdysplasie, Elleboogdysplasie en ECVO oogonderzoek eruit zien. 

Op de website van de Raad van Beheer kunt u zien hoe een officieel FCI-stamboomcertificaat, uitgegeven door de Raad van Beheer, eruitziet. Op hun website DutchDogData kunt u ook de stamboom van de ouders van uw pup opzoeken.