De aanschaf van een kat

Een kat kan een geweldige huisgenoot zijn! Maar het houden van een kat betekent meer dan af en toe een bakje voer neerzetten. Katten hebben dagelijkse zorg en aandacht nodig — soms wel twintig jaar. Daarnaast komen er flink wat kosten bij kijken. Denk niet alleen aan aanschaf en castratie, maar juist ook aan terugkerende kosten zoals goede voeding, kattenbakvulling, vaccinaties en parasietenbestrijding. Ook onverwachte dierenartskosten kunnen tegenwoordig hoog oplopen!

Daarom is het belangrijk om vooraf goed na te denken: past een kat bij uw leven, uw huis en uw toekomst? En als het antwoord “ja” is, welk type kat past er dan bij u, waar vindt u een betrouwbare aanbieder en wat moet u allemaal regelen?

In dit artikel helpen we u op weg!

Video's over de aanschaf van een kat

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) maakte dit filmpje: “Kat kopen? Bereid je goed voor!”

Accepteer alle cookies om deze video te bekijken. Wijzig je cookie instellingen

Bekijk ook deze zes belangrijke tips van het LICG over de aanschaf van een kat.

Accepteer alle cookies om deze video te bekijken. Wijzig je cookie instellingen

Wat betekent het om voor een kat te zorgen?

De zorg voor een kat bestaat onder andere uit:

• het geven van veel persoonlijke aandacht en spelen met uw kat;
• elke dag een goede voeding geven;
• ervoor zorgen dat uw kat altijd over vers water beschikt;
• het zorgen voor schone en comfortabele rustplaatsen;
• het aanbieden (en dagelijks verschonen) van meerdere kattenbakken in huis, óók als u een kat heeft die naar buiten gaat; 
• het regelmatig borstelen van uw kat, vooral langharige katten vragen om een (bijna) dagelijkse vachtverzorging;
• het bij voorkeur laten chippen en registreren van uw kat (en bijhouden van uw contactgegevens);
• het laten castreren van uw poes of kater op een leeftijd tussen de 4 tot 6 maanden;
• het regelmatig laten vaccvan uw kat tegen ernstige ziekten;
• het regelmatig ontwormen van uw kat en vlooien en teken bestrijden;
• het minimaal jaarlijks naar de dierenarts gaan met uw kat voor een gezondheidscontrole en natuurlijk eerder als uw kat ziektesymptomen vertoont. Tip: Een huisdierenzorgverzekering kan u helpen te besparen op de onverwachte kosten van uw dierenarts.
• het rekening houden met de kosten die u kwijt bent voor een kat, niet alleen de eenmalige kosten, maar ook de terugkerende kosten (u leest hier wat een kat gemiddeld per jaar kost).
• het regelen van verzorging / opvang als u een weekendje weg wilt of op vakantie gaat. Maar ook als u om andere redenen niet voor uw kat kunt zorgen (bijvoorbeeld een ziekenhuisopname).

Het houden van een kat brengt liefde, gezelschap en plezier, maar vraagt dus ook tijd, aandacht en geld. Kunt en wilt u dat langdurig bieden?

Past een kat bij mijn situatie?

Katten lijken soms ‘makkelijker’ dan honden, maar onderschat hun behoeften niet. Of een kat voor u een goede keuze is, hangt sterk af van uw financiële situatie, woonsituatie, agenda en toekomstplannen. Denk hierbij aan:

     Geld

Hoe is uw financiële situatie nu en wat verwacht u in de toekomst? Katten kunnen in aanschaf misschien goedkoop zijn, maar denk ook aan alle kosten die u kwijt bent voor castratie, chippen en een kattenleven lang goede voeding, kattenbakvulling, parasietenbestrijding, vaccinaties, jaarlijkse gezondheidscontroles en gebitsbehandelingen. Verder kunnen ook onverwachte dierenartskosten tegenwoordig hoog oplopen! We hebben voor u uitgerekend wat een kat per jaar ongeveer kost.

     Woonruimte

Een kat heeft het liefst meerdere ruimtes, looproutes, schuilplekken en eigen rustplekken op hoogte. In een klein appartement moet u daarom goed nadenken of een kat zich wel prettig voelt. Katten zijn geen groepsdieren, dus wilt u meerdere katten, dan is voldoende ruimte extra belangrijk, zodat de katten elkaar ook uit de weg kunnen gaan. En uiteraard extra kattenbakken, schuil- en slaapplaatsen, krabpalen en voer- en drinkbakjes. Lees hier hoe een katvriendelijke woning eruitziet. 

Let op: sommige woningbouwverenigingen staan geen katten toe in hun woningen.

     Andere huisdieren

Als u al andere huisdieren in huis heeft, dan heeft dit gevolgen voor uw keuze. Een kitten zal vaak sneller wennen aan al aanwezige dieren dan een volwassen kat. En niet iedere volwassen kat zal overweg kunnen met bijvoorbeeld honden in het gezin. Bedenk ook of uw andere dieren wel een goede combinatie gaan zijn met een toekomstige kat. 

Als u al een kat hebt, ga er dan niet vanuit dat deze zit te wachten op een nieuwe kat. In veel gevallen is wederzijdse tolerantie en het elkaar uit de weg gaan het best haalbare en zullen ze nooit echt vrienden worden. In sommige gevallen zal er zelfs sprake zijn van agressie tussen de oude en de nieuwe kat en blijkt dat ze nooit aan elkaar zullen wennen. Een goede introductie (stapsgewijs) verkleint dit risico, maar sluit het niet uit.

Als u kleine dieren heeft, zoals vogels, konijnen, kleine knaagdieren of vissen, zorg er dan voor dat uw kat nooit zonder toezicht bij deze dieren kan komen. Voorkom ook dat uw andere dieren stress gaan ervaren van de nieuwe kat in huis.

     Tijd en aandacht

Bent u vaak weg voor werk of vakantie, heeft u een druk leven, of bent u juist geregeld thuis? Een kat, zeker een binnenkat, heeft aandacht van u en (fysieke en mentale) stimulatie nodig. Heeft u zin en tijd om te spelen met uw kat?

     Allergieën

Katten kunnen allergische reacties bij mensen veroorzaken, door huidschilfers, haren of speeksel. Er bestaan geen gegarandeerd ‘allergievrije’ of ‘hypoallergene’ katten. Bij twijfel is het verstandig vooraf een allergietest te laten doen.

     Huisgenoten en buren

Iedereen in huis moet instemmen met de komst van een kat; afspraken over regels en verzorging maken het samenleven makkelijker. Heeft u buren of een buitenruimte? Houd dan ook rekening met mogelijke overlast of het weglopen van de kat. 

Kortom: denk goed na of uw huis, leven en plannen passen bij de langdurige verzorging die een kat vraagt.

Binnenkat, buitenkat of een veilige middenweg?

Wordt uw kat een binnenkat, een buitenkat of kiest u voor een tussenoplossing? 

Tip: lees ook de artikelen Uw kat binnen of buiten? en Een hek om de tuin of een kattenren?. Zo kunt u een weloverwogen beslissing nemen.

Buiten

Sommige katten genieten van buiten zijn, want daar hebben ze ruimte om te verkennen, te jagen en te spelen. Maar buitenlopen brengt flink wat risico’s met zich mee. Voor uw kat, voor uzelf, maar ook voor anderen! Denk aangereden worden, ongelukken in het verkeer, verdwalen, ziektes oplopen én verspreiden, kans op vergiftiging (bedoeld of onbedoeld), vechten met andere katten en het doden of verstoren van wilde dieren.

Buitenkatten trekken zich over het algemeen weinig aan van de erfafscheiding. Niet voor niets wordt er door buurtgenoten veel geklaagd over de katten die zich in hun tuin begeven en daar soms hun behoefte doen! Sommige katten zijn zelfs zo brutaal dat ze gewoon andermans huis inwandelen. Dit kan, naast directe ergernis bij uw buurtgenoten, er ook voor zorgen dat andermans katten bang worden of dankzij deze indringers gaan sproeien in hun eigen huis.

In de wet staat dat uw dier geen overlast mag veroorzaken. Verder is het verstandig om na te gaan of uw WA-verzekering ook eventuele schade dekt die uw kat veroorzaakt.

Er zijn ook mensen die het juist erg leuk vinden, zo’n kat op hun terrein. Deze mensen gaan de kat dan bijvoorbeeld bijvoeren, waardoor uw kat op een gegeven moment nauwelijks meer thuis komt, veel te dik wordt, enzovoorts.

Binnen

Als u besluit uw kat binnen te houden, is het belangrijk om voldoende stimulatie en afwisseling te bieden, zodat hij zijn natuurlijke gedrag (klimmen, spelen, verkennen, jagen) kan uiten. Gebeurt dit niet, dan kunnen stress, gedragsproblemen en gezondheidsproblemen optreden. Let op: is een kat al gewend om naar buiten te mogen, dan kan het lastig (en soms onmogelijk) zijn om hem te laten wennen aan een leven als binnenkat.

Afgezette tuin of kattenren

Een goede tussenoplossing is een afgezette tuin of een grote kattenren. Zo kan uw kat veilig buiten zijn zonder de gevaren van vrij rondlopen.

Welk type kat past bij mij?

Wanneer u de vraag óf u een kat neemt met “ja” beantwoordt, dan wordt de volgende beslissing wat voor een soort kat u graag zou willen. Gaat u voor een kitten of een volwassen kat? Een raskat of een rasloze variant? Een langharige of kortharige kat? Een grote kat of een wat normaler formaat? Een  poes of een kater? En welk gedrag hoopt u te zien bij uw toekomstige kat?

     Kitten of volwassen kat

Kitten 

Kittens zijn schattig, speels en nieuwsgierig, maar moeten nog wel heel veel leren. Ze kunnen met groot gemak allerlei dingen in uw huis kapotmaken. Ze zijn soms nog niet zindelijk, ze hangen in de gordijnen, denken dat de bank een krabpaal is of springen steeds op het aanrecht. Ze vragen dan ook veel aandacht en een uitgebreide socialisatie. De eerste maanden bepalen voor een groot deel hun latere gedrag, dus het is belangrijk dat dit goed gaat. Heeft u de zin, tijd en geduld hiervoor?

Verdiep u goed in wat het betekent om een kitten in huis te nemen: lees het artikel Verzorging van uw kitten en bekijk de Kitten-checklist voordat u een nestje gaat bezoeken.

Volwassen kat

Volwassen katten zijn vaak rustiger dan kittens en hun karakter en sociale vaardigheden zijn vaak al bekend en liggen redelijk vast. U weet beter wat u kunt verwachten. 

Als u bij een volwassen kat gaat kijken, verzamel dan zoveel mogelijk informatie over het dier: 

• Hoe was de thuissituatie van de kat?
• Is hij gewend aan kleine kinderen en/of andere dieren?
• Hoe goed is hij gesocialiseerd? 
• Is het een buiten- of een binnenkat?
• Waarom wordt er een nieuw huis gezocht? 
• Is er uit het verleden probleemgedrag bekend?
• Heeft hij bepaalde ziekten (gehad)? 
• Heeft hij aangepast voer of medicatie nodig? 
• Is hij gevaccineerd en mag u het dierenpaspoort en / of vaccinatiebewijs zien? 
• Is hij getest op bepaalde ziekten zoals FIV en FeLV? 
• Is hij behandeld tegen parasieten (zoals wormen en vlooien)?
• Is hij gecastreerd?
• Is hij gechipt? 

Het kan prettig zijn als u een proeftijd hebt: de kat komt dan bijvoorbeeld een week bij u logeren zodat u kunt zien of het goed gaat. Houd er echter wel rekening mee dat veel katten langer nodig hebben om echt gewend te raken. Ook kan het voor uzelf moeilijk zijn om hem na een proeftijd alsnog terug te brengen.

     Rasloze kat of raskat

Rasloze kat

Rasloze katten - vaak ‘huis-tuin-en-keukenkatten’ genoemd - kunnen perfecte huisdieren zijn en soms zelfs met minder gezondheidsrisico’s dan raskatten. In dierenpaspoorten en vaccinatieboekjes worden deze katten vaak aangeduid met de verzamelnaam ‘Europees korthaar’. Dat is onterecht, omdat de Europees korthaar een erkend ras is.

Raskat

Naast rasloze katten zijn er ook tientallen verschillende soorten raskatten. Raskatten kunnen een bijzonder uiterlijk of eigenschappen hebben die u aantrekkelijk vindt. Maar raskatten kunnen helaas ook rasgebonden aandoeningen hebben. Belangrijk is om niet alleen op uiterlijk af te gaan, maar informatie te verzamelen over de gezondheid, het karakter en de specifieke rasgebonden risico’s.

Overweegt u een raskat, lees dan eerst het artikel Aanschaf van een raskat. 

Wilt u meer weten over erfelijke aandoeningen bij katten? Kijk dan hier.

Sommige rassen hebben uiterlijke kenmerken die de gezondheid en het welzijn ernstig kunnen verminderen. Denk aan een te korte snuit (platte neus), extreem korte poten, afwezigheid van een staart, vouworen of naaktheid. Om die reden geldt bijvoorbeeld in Nederland vanaf 1 januari 2026 een houdverbod voor vouwoorkatten (zoals de Scottish Fold) en naaktkatten (zoals de Sphynx).

     Welk uiterlijk?

Katten zijn er in allerlei soorten, maten en kleuren. Bedenk of u een sterke voorkeur heeft voor iets. Sommige katten zijn behoorlijk groot, anderen zijn juist weer fijn gebouwd. Het is maar net wat u aanspreekt. Misschien dat u graag voor een kortharige kat wilt gaan, of juist voor een langharige. Hou er rekening mee dat er bij bijvoorbeeld langharige katten extra verzorging nodig is. En dat een grote kat misschien niet door een klein kattenluikje heen wil of in de standaard mandjes en krabpaalhuisjes past.

Let op: Koop nooit een kat met extreme uiterlijke kenmerken waar hij last van heeft of kan gaan hebben (zoals hierboven beschreven bij bepaalde raskatten). Daarmee voorkomt u heel veel leed en dierenartsbezoeken!

     Een poes of een kater?

Zowel vrouwelijke als mannelijke katten zijn uitstekende huisdieren na castratie. Kittens kunnen het beste op een leeftijd van vier tot zes maanden gecastreerd worden. Sommige fokkers willen hun kittens liever gecastreerd verkopen en laten hun kittens op een leeftijd van twee tot drie maanden castreren. Een dergelijke vroegcastratie heeft voor- en nadelen, waarover uw dierenarts u kan informeren. 

Het is belangrijk om uw kat te laten castreren als u geen serieuze fokplannen heeft. Er is al een enorm kattenoverschot in Nederland. Bovendien doet u uzelf en uw kat er een plezier mee als het dier gecastreerd is. Een geslachtsrijpe poes zal namelijk gemiddeld iedere drie weken ‘krols’ worden en dan dag en nacht klaaglijk miauwen. Een ongecastreerde kater is vaak niet eens binnen te houden vanwege sproeigedrag. Meer hierover kunt u lezen in het artikel Castratie van uw kat. 

     Welk gedrag?

Katten kunnen u gezelligheid bieden, maar lang niet iedere kat houdt ervan om uitgebreid aangehaald te worden. Katten zijn vaak minder op de eigenaar gericht dan honden. Waar bent u naar op zoek? 

Een kat die graag bij u is en bij u op schoot komt liggen? Of misschien juist een kat die zelfstandig is, veel buiten wil zijn en ongedierte zoals muizen mag / moet vangen. Sommige katten staan bekend om hun “gepraat”, is dat iets wat u leuk vindt of zit u juist niet te wachten op veel gemiauw? 

Verdiep u goed in de verschillende karakters en bedenk wat bij u en uw leven past.

Waar koop ik betrouwbaar een kat? 

Als u besluit een kat te nemen, kies dan voor een betrouwbare aanbieder. U heeft verschillende opties.

     Asiel of opvang

Kitten

Via asielen worden regelmatig kittens aangeboden. Soms gaat het om kittens van een poes die zwanger binnen is gebracht. Ook worden er moederloze kittens naar een asiel gebracht. Deze kittens worden dan door vrijwilligers opgevoed. In sommige gevallen gaat het om verwilderde kittens die al een tijd op straat hebben geleefd. 

Als u een kitten via een asiel aan wilt schaffen, vraag dan goed na of er iets bekend is over de voorgeschiedenis en of het asiel er voor zorgt dat de kittens een goede socialisatie krijgen. Niet ieder asiel heeft hier evenveel mogelijkheden voor.

Kittens die u uit een asiel haalt, worden soms al in het asiel gecastreerd. In andere gevallen maken asielen de afspraak met de nieuwe eigenaren dat de kittens op latere leeftijd in ieder geval gecastreerd moeten worden. 

Volwassen kat

Katten die worden aangeboden vanuit een asiel of opvanglocatie zijn meestal al gechipt, gecastreerd en gevaccineerd.

Er zijn in Nederland veel katten die op een fijn nieuw thuis wachten. Dat zijn zéker niet altijd katten die gezondheids- of gedragsproblemen hebben! Redenen voor volwassen katten om in de opvang te belanden zijn bijvoorbeeld vermissing (en niet worden opgehaald door een vorige eigenaar), ziekte of overlijden van een eigenaar, verhuizing, de komst van een baby, allergie van huisgenoten of het niet samengaan met een andere kat, hond of ander dieren in huis. 

Er zijn ook katten die onterecht beschuldigd worden van probleemgedrag:

• Denk aan katten die wegens onzindelijkheid door hun eigenaar naar een asiel gebracht worden, maar waarbij een medische oorzaak zoals een blaassteen de reden is van het onzindelijke gedrag. Een behandeling bij de dierenarts en/of ander voer kan ervoor zorgen dat het probleem helemaal oplost.

Als er echt sprake is van probleemgedrag, dan is een andere woonomgeving vaak al de oplossing. Bijvoorbeeld:

• Een kat die aan meubels krabt omdat hij zich verveelt in een eenkamerappartement met fulltime werkende eigenaren. Na verhuizing naar een grotere woning / een plek met meer stimulatie en/of een buitenruimte kan het probleem als sneeuw voor de zon verdwijnen. 
• Een kat die extreem gestresst wordt van kleine kinderen en daardoor onzindelijk is of mensen aanvalt. Bij nieuwe eigenaren zonder kinderen kan deze kat weer helemaal ontspannen en gelukkig zijn en weer keurig op de bak plassen en/of vriendelijk zijn richting mensen.

Wilt u een volwassen kat uit het asiel? Dat kan een ontzettend goede beslissing zijn voor u én de kat! Verzamel dan wel altijd eerst zoveel mogelijk informatie over het dier: zie hier voor tips. Zo weet u wat u in huis haalt.

     Platforms voor een juiste match

Er bestaan goede platforms waar u kunt zoeken naar de perfecte match met een kitten, volwassen kat, senior kat of bijvoorbeeld een koppeltje dat samen moeten blijven:

• Verhuisdieren.nl
• Ikzoekbaas.nl

Overweegt u een volwassen kat in huis te nemen, zorg dan dat u goed navraagt wat de achtergrond is van het dier: zie hier voor tips. Zo weet u wat u in huis haalt.

     Fokker (voor raskatten)

Overweegt u een raskat, lees dan eerst het artikel Aanschaf van een raskat.

Kitten

Wie bedrijfsmatig (dus met enige regelmaat) katten fokt, houdt en / of verkoopt, moet in Nederland een ‘Vakbekwaamheidsbewijs hond en kat’ hebben en voldoen aan bepaalde eisen op het gebied van huisvesting en basisverzorging van de dieren (dit staat in het Besluit Houders van Dieren). 

Kies een fokker die is aangesloten bij een rasvereniging en die voldoet aan fokreglementen. Goede fokkers hebben een beperkt aantal nestjes tegelijk, zorgen voor een goede socialisatie en (medische) verzorging van de kittens en laten u de moederpoes en kittens zien. Ze geven duidelijk antwoord op al uw vragen en zetten u nooit onder druk om een kitten te kopen. 

Volwassen kat

Zoekt u een volwassen raskat? Er zijn rasverenigingen die bemiddelen bij de herplaatsing van deze dieren. Vaak weten zij u veel te vertellen over de achtergrond van de kat. Zie hier voor tips welke vragen u kunt stellen. Zo komt u niet voor verassingen te staan.

     Particulier adres (‘thuis nestje’ of kat ter overname)

Kitten

Een ‘thuis nestje’ bij een particulier adres kan prima zijn, maar dan is het wel belangrijk dat u kritisch kijkt naar leefomstandigheden, gezondheid, socialisatie en leeftijd van het kitten. Gebruik daarvoor de Kitten-checklist. Niet iedereen beseft namelijk wat het betekent om een nestje kittens op te voeden en te verzorgen. Zoiets kost flink wat tijd, aandacht en geld en het is heel belangrijk dat het goed gebeurt. 

De eerste maanden van een kitten vormen het gedrag van de kat en dat blijft grotendeels levenslang bestaan. Voorbeeld: een niet goed gesocialiseerd (boerderij)kitten blijft vaak zijn hele leven lang schrikachtig of mensenschuw, hoe goed u ook voor hem gaat zorgen. Kijk hier hoe kittens en hun gedrag zich ontwikkelen. 

Daarnaast wordt door particulieren niet altijd geïnvesteerd in medische zorg. Omdat er toch al een kittenoverschot is, worden veel rasloze kittens gratis of bijna gratis aangeboden. Dan wil de particuliere ‘fokker’ niet ook nog geld aan vaccinaties, ontworming, ontvlooiing of andere zaken kwijt zijn. Dit kan echter grote (en soms zelfs levenslange) gevolgen hebben voor de gezondheid van de kat. Voorbeeld: een ongevaccineerd kitten dat niesziekte oploopt kan zijn hele leven lang af en aan oogklachten hebben en snotterig zijn (chronische niesziekte).

Volwassen kat

Particulieren bieden soms een volwassen kat aan ter overname. Het kan een heel fijn gevoel geven om zo’n dier een nieuw thuis te geven. Vraag wel altijd goed na wat de achtergrond is van de kat (zie hier voor tips). 

     Pas op voor broodfok!

Er zijn kattenfokkers die alleen fokken voor het geld, de zogenaamde ‘broodfokkers’. Zij letten niet of nauwelijks op het welzijn van de dieren. Hoe meer nestjes er geboren worden, hoe meer geld het oplevert. Medische zorg wordt vaak niet geboden, want dat kost geld. Kittens die bij dergelijke broodfokkers gekocht worden, zijn vaak te vroeg bij de moeder weggehaald, zijn niet gevaccineerd en zijn niet behandeld tegen wormen en vlooien. Bovendien is er bij deze katten niet tot nauwelijks aandacht voor socialisatie geweest, wat betekent dat er grote kans is op gedragsproblemen.

Daarnaast zijn er handelaren die nestjes katten importeren uit het buitenland en vervolgens in Nederland verkopen. Deze dieren zijn ook vaak onder slechte omstandigheden geboren, opgegroeid en vervoerd. 

Verder zijn er nog handelaren die bij een asiel of via internet goedkoop kittens kopen en die daarna weer voor meer geld doorverkopen. 

De prijs van kittens die van zo’n broodfokker of handelaar gekocht worden, is meestal lager dan de prijs die u zou betalen bij een verantwoorde fokker of bij het dierenasiel. Bovendien zijn deze katten vaak snel ‘voorradig’ en hoeft u dus niet te wachten totdat een raskitten van uw keuze beschikbaar komt. Helaas hebben deze dieren vaker last van gedragsproblemen en is er een groot risico dat ze zwak of ziek zijn, wat voor hoge medische onkosten kan zorgen. 

Herken de foute fokkers en handelaren

Signalen dat u te maken heeft met dit soort malafide fokkers zijn onder andere: 

• meerdere nestjes tegelijk; 
• zeer jonge kittens die te koop worden aangeboden;
• lage prijzen;
• geen mogelijkheid om het nest te bezoeken;
• afspreken op een parkeerplaats; 
• weinig of geen informatie over de gezondheid van de kittens en ouderdieren;
• geen of onduidelijke vaccinaties;
• geen moederpoes bij het nest;
• slechte hygiëne;
• slechte communicatie;
• veel haast om het kitten aan u te verkopen.

Een zielig kitten ‘redden’?

Koop geen zielig, slecht uitziend kitten omdat u er medelijden mee heeft. Zijn plek wordt de volgende dag namelijk alweer ingenomen door een volgend zielig kitten. Op die manier blijven de mensen die deze kittens verkopen succesvolle handelaren en blijft het dierenleed bestaan!

Koop nooit via een tussenpersoon

Een fokker die werkelijk om zijn kittens geeft, zal deze nooit via een tussenpersoon verkopen. Hij zal kennis willen maken met de toekomstige eigenaren en zeker willen weten dat de kittens goed terechtkomen. Koop daarom nooit een kitten bij handelaren, dierenwinkels of ongezien via een internetaanbod, want dat soort adressen leiden vaak tot veel dierenleed en gezondheidsrisico’s. 

Tip: gebruik de Kitten-checklist, dan voorkomt u een miskoop!

Op welke leeftijd mag een kitten mee naar huis?

Wettelijk mag dit vanaf zeven weken, maar dat is veel te jong! Te vroeg weghalen van kittens bij de moeder vergroot de kans op (levenslange) gedragsproblemen.

Volgens veel Nederlandse stamboekreglementen mogen raskittens daarom pas met 13 tot 14 weken leeftijd verhuizen. Dit is een veel betere richtlijn voor het scheiden van moederpoes en kittens (ook bij niet-raskatten). In die periode leren ze belangrijke sociale vaardigheden, spelbegrenzing, omgaan met stress en contact met soortgenoten, mensen, andere dieren en huiselijke geluiden. Maar bijvoorbeeld ook waarvoor een kattenbak dient en dat opgetild worden niet eng is. Lees meer hierover in het artikel Het gedrag van kittens en jonge katten.

Een goede socialisatie is belangrijk!

Door een goede socialisatie zal een kat later makkelijker omgaan met nieuwe situaties en minder angstig zijn. Omgekeerd: alles wat een kitten tijdens de socialisatieperiode niet leert, zal heel veel moeite kosten om later aan te leren. Een niet goed gesocialiseerde kat zal angstig zijn en veel stress hebben, met gezondheids- en gedragsproblemen tot gevolg. Om straks aan uw kat een fijne huisgenoot te hebben die zelf ook lekker in z’n vel zit, is goede socialisatie dus extreem belangrijk!

Belang van een verantwoordelijke fokker én een sociale moederpoes

Let op: De omstandigheden in het nest en bij de fokker / particulier moeten dus wel geschikt zijn! Het is daarom belangrijk om een kitten bij een betrouwbaar adres te kopen, waar uitgebreid aandacht wordt besteed aan de socialisatie van de kittens.

Het is ook van belang dat de moederkat tijdens de socialisatieperiode het goede voorbeeld geeft. Het gedrag van een goed gesocialiseerde moederpoes heeft namelijk een grote invloed op het gedrag van de kittens.

Hoe oud schat u het kitten?

Tip: Soms worden toekomstige eigenaren voorgelogen over de werkelijke leeftijd van een kitten. Op de website www.kittenleeftijd.nl kunt u controleren of het kitten werkelijk zo oud is als de verkoper zegt.

Moet een kitten al in het nest gevaccineerd worden?

Ja, kittens zonder vaccinaties hebben een heel onzekere start en toekomst.

Het basisadvies is om kittens drie vaccinaties te geven tegen kattenziekte en niesziekte, met steeds zo’n drie tot vier weken tussentijd. De eerste vaccinatie op een leeftijd van 8 à 9 weken; de tweede rond 12 weken leeftijd en de derde rond 16 weken leeftijd. De eerste twee vaccinaties worden het liefst dus gedaan als het kitten nog bij de moederpoes is. De derde kittenvaccinatie zal over het algemeen op het nieuwe adres, dus bij u thuis, gebeuren.

Vraag altijd naar de toegediende vaccinaties en bekijk het dierenpaspoort of vaccinatiebewijs. Koop bij voorkeur geen kitten dat nog geen kittenvaccinaties heeft gehad, want dat is vragen om moeilijkheden!

Lees voor meer informatie het artikel Vaccinatie van uw kat.

Checklist bij de aanschaf van een kitten

Bereid u goed voor als u een kitten gaat bekijken, dat voorkomt een impulsaankoop en teleurstellingen. Dat geldt voor raskittens, maar zeker ook voor rasloze kittens.

Lees de volledige Kitten-checklist en neem deze mee als u naar een kitten gaat kijken. Zo kunt u stap voor stap beoordelen of alles in orde is en of u met een betrouwbaar adres te maken heeft.

Let bij de aanschaf van een kitten onder andere op het volgende:

De verkoper

• De verkoper is open, vriendelijk en eerlijk en neemt rustig de tijd om uw vragen te beantwoorden. Hij vertelt over het karakter van de kittens en de moederkat en stelt ook allerlei vragen aan u als mogelijke nieuwe eigenaar.
• Een verantwoordelijke katteneigenaar zet u niet onder druk om te beslissen!

Moederpoes en nest

• U kunt het nest bezoeken en beoordelen hoe de kittens opgroeien. 
• De moederpoes hoort bij het nest aanwezig te zijn. 
• De ruimte moet schoon, warm en veilig zijn. 

Socialisatie en omgeving

• De kittens groeien binnenshuis op, in een schone ruimte waar ze dagelijks contact hebben met mensen (en liefst ook andere dieren) en gewend raken aan normale huiselijke geluiden, zoals een stofzuiger. 
• Het begeleiden en goed socialiseren van kittens kost veel tijd en energie. Iemand die serieus met socialisatie bezig wil zijn, zal daarom maar één of een beperkt aantal nestjes tegelijk hebben. Ziet u veel nestjes, dan is dat een slecht teken.

Leeftijd

• Het kitten is bij voorkeur minimaal 13 weken oud. Tip: op www.kittenleeftijd.nl leest en ziet u hoe u zelf de leeftijd van de kittens kunt schatten.

Gezondheid

• Het kitten groeit goed en maakt een gezonde, levendige indruk. De vacht is schoon en glanzend, de ogen zijn helder, het neusje is schoon en er zijn geen tekenen van parasieten of diarree.

Gedrag

• Een goed gesocialiseerd kitten is nieuwsgierig, speels en benaderbaar en herstelt snel als hij ergens van schrikt. Kies geen kitten dat lusteloos of teruggetrokken is. Of dat extreem schrikachtig is of heel langzaam herstelt als hij is geschrokken.  

Vaccinatie van het kitten

• Uw kitten heeft bij voorkeur de eerste twee vaccinaties tegen kattenziekte en niesziekte al gehad. U ontvangt een volledig en door een dierenarts correct ingevuld dierenpaspoort of vaccinatiebewijs dat behoort bij uw kitten.
• Bij een gechipt kitten is het mogelijk om te controleren of de vaccinatiepapieren inderdaad bij dat specifieke kitten horen.

Ontworming en ontvlooiing van het kitten

• Kittens horen in het nest al meerdere keren te zijn ontwormd. Vraag naar de data waarop en het middel waarmee er is ontwormd. Vraag ook of ze tegen vlooien zijn behandeld.

Chip en registratie

• Vraag of het kitten al is gechipt.
• Meer informatie over chippen en registreren vindt u op www.chipjedier.nl.

Gezondheid, vaccinatie en ontworming van de ouderdieren

• Katten waarmee gefokt wordt, horen door middel van vaccinatie beschermd te zijn tegen kattenziekte en niesziekte.
• Ook moet de moederpoes regelmatig worden ontwormd.
• Met name bij raskatten, maar ook bij bepaalde asielkatten, wordt getest op de ziekten FIV en FeLV; vraag hiernaar.

(Erfelijke) afwijkingen van de ouderdieren (raskat)

• Sommige rasverenigingen adviseren of verplichten hun fokkers om voor bepaalde aandoeningen een test uit te voeren. Vraag in dat geval na of deze tests ook zijn uitgevoerd bij de beide ouderdieren. Met een goede testuitslag van de ouders is de kans veel kleiner dat de kittens zo’n erfelijke aandoening krijgen.

Stamboom (raskat)

• Vraag bij een raskat of u de stamboom van het kitten in mag zien. Vraag of het kitten al is ingeschreven of ingeschreven kan worden in het stamboek. Neem voor meer details over inschrijving in het stamboek contact op met de betreffende rasvereniging. Lees ook het artikel Aanschaf van een raskat.

Koopcontract

• U ontvangt en ondertekent een koopcontract of, als er geen betaling is, een overdrachtsovereenkomst. Hierin staan eventuele afspraken duidelijk genoteerd, zoals over eigendom, castratie, terugname of andere voorwaarden. 
  
  • Zo kunt u ook aantonen dat de kat van u is. Dat is handig bij eventuele discussies over eigendom. Let op: er bestaan constructies waarbij een asiel of stichting eigenaar blijft van de kat en u een soort (levenslang) pleeggezin bent. Bedenk goed wat dit voor consequenties kan hebben en of u dit wel wilt!
• Bespreek of bij de aankoop van uw kitten sprake is van een garantietermijn. Meer daarover leest u in het artikel Consumentenrecht. 
  
  • Kort door de bocht geldt een garantietermijn wel voor aankoop bij een bedrijfsmatige fokker, maar niet voor aankoop via een particulier.

Betalingsbewijs

• Ook aanbetalingen of reserveringskosten zijn bevestigd met een schriftelijk ontvangstbewijs. Zorg dat u dit van de fokker meekrijgt.

Bekijk vooraf altijd de volledige Kitten-checklist en neem deze mee bij uw bezoek. Dat helpt u om niets te vergeten en een weloverwogen keuze te maken.

Veelgemaakte fouten bij de aanschaf van een kat

Veel misstanden ontstaan door haast of onvoldoende onderzoek. Sommige fouten zijn begrijpelijk, maar leiden vaak tot grote problemen en soms zelfs herplaatsing van het dier:

• Impulsief kopen zonder voorbereiding.
  
  • Zeker kittens zijn nou eenmaal leuk en schattig. Als u gaat kijken is de kans groot dat u meteen verkocht bent. Ga dus nooit ‘alvast eens kijken’, als u nog niet zeker bent of u wel een kat wilt. Neem ook nooit uw kinderen mee als u voor het eerst gaat kijken; dat maakt nee zeggen veel moeilijker.
• Te optimistisch zijn over tijd, ruimte of geld.
  
  • De reden dat katten in een asiel belanden is vaak dat eigenaren de realiteit hebben onderschat.
• Te weinig nadenken over wie voor de kat zorgt als u op vakantie gaat, als u ziek wordt of als u om een andere reden niet voor uw kat kunt zorgen.
  
  • Daarbij ook geen rekening houden met het feit dat een kattenpension in het hoogseizoen vaak al meer dan een half jaar van tevoren moet worden geboekt.
• Een kitten nemen dat te jong is, zonder goede socialisatie en/of vaccinaties.
• Niet kritisch kijken naar de gezondheid of leefomstandigheden (slechte hygiëne, geen moederpoes, meerdere nesten tegelijk). 
• Geen goede afspraken maken bij aanschaf (geen contract, geen papieren, geen duidelijke overdracht).
• Voorkom deze veelgemaakte fouten door echt de tijd te nemen voor uw beslissing. 

     Reserveren … en bij twijfel over de aankoop: niet doen!

Koop geen kat als u twijfelt. Bent u bang dat u toch in de verleiding komt, neem dan iemand mee die u eraan kan herinneren wat u zich voorgenomen had! U heeft er niets aan als u een heel kattenleven lang spijt heeft van uw aankoop! 

Vaak is reserveren van een kitten of volwassen kat bij een fokker, particulier adres of asiel mogelijk. Meestal moet u daarvoor wel een aanbetaling doen. Vraag dan altijd schriftelijk bewijs van de aanbetaling, met daarop alle details van het door u gereserveerde dier. Vraag ook of de aanbetaling wordt terugbetaald als u zich bedenkt.  

Bent u er klaar voor?

Voor u de kat in huis krijgt is het verstandig om te zorgen dat u alles klaar heeft staan. Bedenk waar u mandjes, voerbak, waterbakjes, krabpaal en kattenbakken wilt plaatsen. Bekijk voor tips het artikel Een katvriendelijke woning. Als u nog veranderingen in uw inrichting wilt maken, is het goed om dat te doen voordat de kat komt. Op die manier kan de kat wennen zonder dat er later nog grote veranderingen komen. Dat scheelt stress.

Ook is het handig om vooraf met eventuele gezinsleden regels af te spreken die zullen gaan gelden voor de kat. Zo weet iedereen wat er wel en niet mag. Mag de kat in de slaapkamers, op de tafel of op het aanrecht? Bespreek het van te voren en wees consequent.

Veilig vervoer naar huis

Gaat u uw nieuwe huisgenoot ophalen? Neem dan een stevige, afgesloten transportbench mee. Draag de kat niet los in uw armen en laat de kat nooit los in de auto als u aan het autorijden bent. Een goede reismand zorgt voor veiligheid én rust en voorkomt ontsnappen en letsel. Bekijk voor meer tips het artikel Uw huisdier in de auto.

De eerste dagen thuis: langs bij de dierenarts

Heeft u uw kitten of volwassen kat inmiddels in huis? Gefeliciteerd en veel plezier!

Controle door de dierenarts

Laat uw kat wel binnen 48 uur na thuiskomst controleren door uw eigen dierenarts. Zo kunnen eventuele problemen snel worden opgemerkt. 

Wilt u een dierziektekostenverzekering afsluiten voor uw kitten of volwassen kat, doe dat dan zo snel mogelijk na dit dierenartsbezoek.

Chippen en registreren

Het is in Nederland (nog) niet verplicht om uw kat te laten chippen en registreren. Het is wél heel verstandig om dit te laten doen, ook voor binnenkatten! Houd er daarnaast rekening mee dat de chipplicht voor katten zeer waarschijnlijk in 2026 wordt ingevoerd. 

Is uw kat al gechipt? Denk er dan aan dat u de registratie van de chip op uw naam en adres zet. Lees hier hoe u dat doet. 

Heb ik garantie op de kat die ik heb gekocht?

Wie iets koopt bij een winkel of handelaar heeft recht op garantie volgens het consumentenrecht. Dat geldt ook voor het kopen van een kat bij een bedrijfsmatige fokker (let op: het geldt dus niet voor een kat die bij een particulier adres wordt gekocht!). 

Het bij een bedrijfsmatige fokker gekochte dier moet voldoen aan de eisen die normaal gesproken aan dit dier kunnen worden gesteld. Omdat een kat een levend wezen is kan de verkoper nooit 100% garanderen dat het dier gezond is en blijft. De verkoper moet echter wel kunnen aantonen dat hij er alles aan heeft gedaan om hiervoor te zorgen. Hij moet bijvoorbeeld weten welke gebreken binnen een ras voorkomen en ervoor zorgen dat de dieren alle benodigde verzorging, vaccinaties en anti-parasitaire behandelingen krijgen.

Als een kitten iets mankeert, heeft u vaak het recht om het dier terug te geven aan de fokker en een nieuw kitten te krijgen. De meeste mensen zullen dit echter niet willen en bovendien is een nest vaak al helemaal vergeven. In dat geval kan men overeenkomen dat de verkoper bijvoorbeeld een deel van de dierenartskosten op zich neemt. U moet dan wel met de verkoper overleggen voordat u de kosten maakt en over het algemeen worden niet meer kosten gedekt dan het aankoopbedrag van het kitten.

U als koper moet ook voldoen aan uw onderzoeksplicht. U moet dus voordat u het kitten koopt zelf goed opletten of er iets mankeert aan het dier. Dit kunt u doen door bijvoorbeeld de Kitten-checklist langs te lopen. Het is ook verstandig om kort na aankoop bij uw dierenarts langs te gaan voor een gezondheidscheck.

Het kan soms lastig zijn om van de verkoper te krijgen waar u recht op heeft. Ook dit is een reden om niet te snel te beslissen en alleen bij betrouwbare verkopers te kopen! Meer over consumentenrecht en garantie leest u in het artikel Consumentenrecht.

Alles over de verzorging van uw kitten of volwassen kat

In onze Huisdierenbijsluiter Kat vindt u handige informatie over socialisatie, voeding, verzorging, gezondheid en nog veel meer.

Onderaan diezelfde pagina vindt u daarnaast een groot aantal praktische documenten over katten (van kittens tot senioren).

Heeft u een kitten in huis gehaald? Dan is het artikel Verzorging van uw kitten een goede start!