De kitten-checklist
Waar u een kitten ook koopt, u moet altijd op een aantal zaken letten. Als deze niet in orde zijn, kunt u het kitten beter niet kopen, zelfs al ziet het diertje er nog zo schattig uit! U bespaart uzelf veel problemen door een goede voorbereiding en door overhaaste beslissingen te voorkomen. U moet letten op het gedrag, de gezondheid en de manier waarop de dieren gefokt zijn. Het is bovendien belangrijk dat de fokker rustig de tijd neemt om uw vragen te beantwoorden. In de kitten-checklist, die u hiernaast in PDF formaat kunt downloaden, vindt u de belangrijkste zaken opgenoemd. Print het laatste blad uit en neem het mee als u gaat kijken!
Wees niet verbaasd als de fokker u bij het bezoek vraagt om uw handen te desinfecteren voordat u de kittens aanraakt. Dit beschermt de dieren en het geeft aan dat de fokker zich verantwoordelijk voelt voor het gezond houden van zijn dieren. Vermijd het bezoek van meerdere fokkers op één dag, omdat u op deze manier infecties van het ene nest naar het andere nest kunt overbrengen.
Hoeveel nestjes zijn er aanwezig?
Een fokker moet veel tijd en energie stoppen in het begeleiden van kittens. Ze moeten allerlei dingen leren en goed gesocialiseerd worden. Als een fokker veel nestjes tegelijk heeft, is die begeleiding vaak niet goed mogelijk. Een fokker die serieus met socialisatie bezig wil zijn, heeft daarom maar één of een beperkt aantal nestjes tegelijk. Wie veel nestjes tegelijk fokt, heeft personeel nodig dat zich een groot deel van de dag bezig houdt met de socialisatie van de kittens.
Is de moederpoes aanwezig?
Vraag de fokker of het mogelijk is om de moeder en eventueel de vader van de kittens te zien. Veel fokkers maken gebruik van katers van andere fokkers, dus wees niet ongerust als dit het geval is en de kater niet getoond kan worden. De moederpoes moet wel aanwezig zijn en de fokker moet niet aarzelen om deze te laten zien.
Het is voor de opvoeding van de kittens heel belangrijk dat ze van hun moeder van alles leren. Zij leert de kittens bijvoorbeeld dat ze niet te hard mogen bijten en krabben en wat normaal kattengedrag is. Let daarom ook op hoe de moederpoes zich gedraagt. Ze zou niet angstig of agressief op uw komst moeten reageren. Juist omdat de kittens zoveel van hun moeder leren, is het belangrijk dat de moeder goed gesocialiseerd is!
Wanneer de moederpoes een groot nest heeft grootgebracht, is ze mogelijk niet in een optimale conditie. Sommige poezen stoppen al hun energie in de melk voor hun kittens en worden erg dun ondanks dat ze goede voeding krijgen. Langharige poezen zijn soms bij de trimmer geweest, zodat in ieder geval aan de onderzijde de vacht kort is. Afgezien hiervan hoort de poes, net als de kittens, er schoon en gezond uit te zien.
Koop geen kittens als de moederkat niet aanwezig is! Wanneer er hiervoor redenen genoemd worden (bijvoorbeeld dat de moederpoes naar de dierenarts is), vraag dan om een andere keer terug te mogen komen, als de moeder wél aanwezig is. Kittens mogen wettelijk al na minimaal zeven weken bij hun moeder weg, maar dit is meestal niet de beste keuze! In veel gevallen is het beter als een kitten langer bij de moeder blijft.
Een betere richtlijn voor het scheiden van moederpoes en kittens is veertien tot vijftien weken leeftijd. Het is dan wel belangrijk dat de omstandigheden in het nestje (moeder en nestgenoten) en bij de fokker goed zijn, zodat de kittens gezond opgroeien en goed worden gesocialiseerd.
Ligt het nest in huis?
Vraag waar het kitten opgroeit. Is dat buitenshuis, in een cattery, of in huis met continue aandacht van de fokker? Kittens die buiten opgroeien komen soms weinig in contact met mensen en leren ook niet wat normale huiselijke activiteiten zijn. Ze kunnen angst en gedragsproblemen ontwikkelen als ze later binnenshuis gaan wonen. Ook kittens afkomstig uit een cattery vinden het soms lastig om zich aan te passen aan een normale huiselijke omgeving.
Het meest ideaal is daarom als de kittens in huis opgroeien en veel in aanraking komen met wat ze later in hun leven tegen zullen komen. Aanraken, aaien en optillen, maar ook tanden poetsen en nagels knippen zijn prima aan te leren als een kitten nog jong is. Bovendien leren de kittens binnenshuis te wennen aan zaken als de stofzuiger en andere huiselijke geluiden, omgang met kleine kinderen en de komst van bezoek. Het op jonge leeftijd laten wennen aan andere huisdieren gebeurt lang niet altijd, maar is wel aan te raden.
Is het nest schoon?
Katten zijn van nature hygiënisch en schoon aangelegd. De moederpoes zal het nest daarom zelf ‘schoon’ houden. Ze helpt de kittens met wassen, plassen en poepen en ruimt de ontlasting zelf op. Het is echter wel belangrijk dat ook de fokker het nest schoon houdt. Er moet bovendien een schone kattenbak staan.
Lijken de kittens gezond?
Vraag of u het kitten vast mag pakken. Is het kitten in een goede gezondheid en conditie? Heeft het heldere, open ogen en reageert het alert? De grootte en het gewicht zijn afhankelijk van het ras en de leeftijd, maar het kitten moet stevig aanvoelen. Een gezond kitten niest niet en heeft geen slijm bij zijn oogjes of neus. De oortjes horen schoon en vrij van oorsmeer te zijn. Ook de anus hoort schoon te zijn en het kitten mag geen tekenen van diarree vertonen. De vacht hoort schoon, glad, glanzend en aaneengesloten te zijn en geen tekenen van parasieten te vertonen, zoals schilfers, korstjes of kale plekken. Om het kitten te controleren op vlooien kunt u kijken of er zwarte vuiltjes, vlooienpoepjes, in de vacht zitten. Op een nat stukje wit papier geven vlooienpoepjes een roodbruine kleur af. Kale plekken in de vacht kunnen komen door een schimmelinfectie.
Bekijk het liefst alle kittens uit het nest om te zien of er grote verschillen tussen de kittens bestaan. Vraag ook of de kittens al zijn nagekeken door een dierenarts en zo ja, of daar een verslag van is.
Hoe reageren de kittens op bezoek en geluiden?
Vraag of u het hele nest mag bekijken. U kunt dan beoordelen hoe sociaal de kittens zijn. Kittens die gewend zijn aan mensen en goed gesocialiseerd worden, zijn onderzoekend, vriendelijk en speels en reageren niet angstig op bezoek. Bovendien zijn ze gewend om opgepakt te worden. Speel met het kitten om te kijken hoe het reageert.
Een goed gesocialiseerd kitten is ook gewend aan de normale huisgeluiden, zoals het dichtgaan van een deur of het geluid van de telefoon. Bij onbekende geluiden mag een kitten best even schrikken, maar hij moet wel snel weer herstellen en doorgaan met spelen, slapen of de bron van het geluid gaan onderzoeken.
Als kittens zich verschuilen, wegkruipen, zich niet laten aanraken en niet laten oppakken, dan kan het verstandig zijn om op zoek te gaan naar een meer gesocialiseerd kitten. Angstige katten blijven die angst vaak hun hele leven in meer of mindere mate houden, hoe goed hun nieuwe thuis ook gaat zijn. Ze zullen weinig aanhankelijk zijn en vachtverzorging of medicijnen ingeven kan heel lastig worden. Ze zijn dan ook niet zo geschikt als huisdier.
Zijn de kittens gevaccineerd en ontwormd?
Kittens kunnen gevaccineerd worden tegen niesziekte en kattenziekte. Een enkele vaccinatie is niet voldoende, er is een set van drie basisvaccinaties nodig. De eerste vaccinatie wordt meestal gegeven als de kittens acht à negen weken oud zijn. De vervolgvaccinaties zijn rond de twaalf weken en zestien weken leeftijd. De dierenarts zal voor de kittens een vaccinatieboekje of dierenpaspoort invullen, dit is het bewijs dat ze inderdaad gevaccineerd zijn.
Raskittens mogen van een rasvereniging vaak pas naar een nieuw baasje als ze ruim drie tot vier maanden oud zijn. Ze horen dan dus al meerdere vaccinaties te hebben gehad. Gelukkig worden kittens zonder stamboom tegenwoordig ook steeds vaker langer bij de fokker gehouden dan het wettelijk verplichte minimum van zeven weken.
Vraag de fokker of zijn katten vrij zijn van kattenleukemie (Feline Leukemievirus (FeLV)) en kattenaids (Feline Immunodeficiëntievirus (FIV)). Verantwoordelijke rasfokkers hebben hun katten laten testen op deze ziekten en kunnen u garanderen dat uw nieuwe kitten negatief zal zijn bij een test op deze aandoeningen. Fokkers die slechts af en toe een nestje hebben, zullen hun dieren niet op die ziekten getest hebben. Informeer in die gevallen naar de manier waarop de katten gehouden worden. Bij een ongecastreerde kater die buiten mag rondzwerven, is de kans groter dat hij kattenaids heeft. Als zo’n kater de vader van het nest is, dan is het mogelijk dat de kittens besmet zijn en (op latere leeftijd) ziek worden!
Kittens kunnen al vroeg besmet raken met wormen. Het is daarom verstandig dat zowel de moederpoes als de kittens regelmatig ontwormd worden. Vraag aan de fokker of de kittens ontwormd zijn en wanneer dat is gebeurd. Het advies is om kittens te ontwormen op een leeftijd van drie weken en daarna iedere twee weken, tot twee weken nadat de kittens zijn gestopt met het drinken van moedermelk. Vervolgens iedere maand totdat ze een half jaar oud zijn. Daarna is het advies om in ieder geval viermaal per jaar te ontwormen of de ontlasting met diezelfde regelmaat te laten controleren op wormbesmetting.
Zijn de kittens gechipt?
Hoewel het voor katten niet verplicht is, is het wel verstandig om ze te laten chippen en registreren. Vraag of de fokker de kittens heeft laten chippen. Bij een gechipt kitten is het mogelijk om te controleren of de vaccinatiepapieren inderdaad bij dat specifieke kitten horen. Meer informatie over chippen en registreren vindt u op www.chipjedier.nl.
Vraag bij een raskat of u de stamboom van het kitten in mag zien. Vraag of het kitten al is ingeschreven of ingeschreven kan worden. Neem voor meer details over inschrijving in het stamboek contact op met de betreffende rasvereniging.
Zijn de ouderdieren gevaccineerd en ontwormd?
Katten waarmee gefokt gaat worden (de zogenaamde ouderdieren) horen door middel van vaccinatie beschermd te zijn tegen kattenziekte en niesziekte. Dit voorkomt dat kittens in de baarmoeder of in het nest worden besmet. Daarnaast zal een gevaccineerde moederpoes beschermende antilichamen doorgeven aan haar kittens. Vaccinatie moet wel plaatsvinden ruim voordat er met de poes wordt gefokt. Is de poes al drachtig of geeft ze melk aan kittens, dan moet vaccinatie worden uitgesteld. Vraag de fokker of u het door de dierenarts ingevulde vaccinatiebewijs of dierenpaspoort mag zien.
Wormbesmettingen kunnen niet alleen via de ontlasting, maar ook via de melk worden overgedragen op de kittens. Het is daarom verstandig om ouderdieren regelmatig te ontwormen (dit kan vaak ook nog veilig worden gedaan tijdens de dracht en de zoogperiode).
Zijn de ouderdieren gecheckt op (erfelijke) afwijkingen; zijn daar officiële papieren van?
Bij katten kunnen erfelijke aandoeningen voorkomen, zoals bijvoorbeeld de hartafwijking cardiomyopathie. Sommige aandoeningen komen bij bepaalde rassen vaker voor. Het is dan belangrijk dat er bij het fokken rekening gehouden wordt met de in het ras voorkomende aandoeningen. Verdiep u hier van tevoren in en vraag informatie op bij de rasvereniging. Sommige rasverenigingen adviseren of verplichten hun fokkers om voor bepaalde aandoeningen een test uit te voeren. Vraag in dat geval na of deze tests ook zijn uitgevoerd bij de beide ouderdieren. Met een goede testuitslag van de ouders is de kans veel kleiner dat uw kitten zo’n erfelijke aandoening zal krijgen. Bij rasloze kittens wordt meestal niet getest op dergelijke aandoeningen.
Vraag de fokker ook naar mogelijke gebreken bij het kitten. Denk hierbij aan een navelbreukje, een onjuiste stand van het gebit of niet ingedaalde testikels bij een katertje. Als u met uw dier naar shows wilt of ermee wilt gaan fokken, dan is het belangrijk om te weten of deze gebreken van invloed zijn op de showresultaten of de fokmogelijkheden. Vraag naar de gevolgen van het gebrek en of ingrijpen door een dierenarts noodzakelijk is. Is dit laatste het geval, maak dan een afspraak over een bijdrage in de kosten hiervan.
Het is verstandig om een kitten eerst door een dierenarts te laten bekijken voor een gezondheidscheck, voordat u tot aanschaf overgaat.
Geeft de fokker duidelijke informatie en stelt hij ook vragen?
Een goede fokker wil dat zijn kittens bij een goed passende nieuwe eigenaar komen. Hij zal u dus vragen stellen over uw thuissituatie en zal u uitgebreide (ras) informatie over de kittens geven. Hij wil dat u een goede keuze maakt en dat het kitten en u een goede combinatie vormen. Ook zal een goede fokker zijn best doen om de overgang naar een ander thuis zo fijn mogelijk te laten verlopen voor het kitten. Dat betekent dat u onder andere informatie krijgt over huisvesting, voeding en verzorging van het kitten.
Zo is het meestal verstandig om uw kitten de eerste dagen thuis nog dezelfde voeding te geven als bij de fokker. Een plotselinge voerverandering kan namelijk leiden tot braken en diarree. Overleg met uw dierenarts hoe u het beste over kunt schakelen op een geschikte voeding voor uw kitten.
Als de fokker bedrijfsmatig nestjes fokt, dan is hij wettelijk verplicht om aan u als nieuwe eigenaar informatie op papier mee te geven of per email toe te sturen. Meestal is een fokker bedrijfsmatig als hij meer dan twintig kittens per jaar fokt.
Het is fijn als u, ook na de koop, de fokker mag bellen als u vragen heeft. Krijgt u de indruk dat de fokker alleen geïnteresseerd is in het sluiten van de koop, is hij niet geïnteresseerd in waar de kittens terechtkomen en krijgt u weinig informatie mee? Dan kunt u hier beter geen kitten kopen, hoe schattig het kitten er ook uit ziet.
Kunt u rustig kijken en vragen stellen tijdens uw bezoek?
Koop geen kitten op plaatsen waar meerdere mensen staan te dringen om een kitten uit te kiezen. U voelt zich dan misschien gehaast om er een te kiezen, bang dat ze ‘op’ zullen zijn, en u kunt niet met uw vragen terecht.
U mag van de fokker verwachten dat hij rustig de tijd neemt om u de kittens te laten zien en uw vragen te beantwoorden. Ook zou hij iets over de afzonderlijke kittens moeten kunnen vertellen.
Kunt u meerdere keren komen kijken of moet u meteen beslissen?
Laat u niet opjagen om een beslissing te nemen. De meeste fokkers vinden het prima als u nog even wilt nadenken over de aanschaf van het kitten, sommige fokkers willen dat zelfs graag. Het gaat tenslotte om een langdurige relatie met een dier waar u vele jaren voor gaat zorgen.
Bij goede fokkers zijn er geen ‘speciale aanbiedingen’ waarbij u meteen moet beslissen of u het kitten meeneemt. Het is veel prettiger als u meerdere keren naar het nest kunt komen kijken en rustig na kunt denken of u inderdaad een kitten uit dit nest zou willen kopen. Als u een kitten wilt van een ras waarvoor een wachtlijst bestaat, dan schrijft u zich vaak vooraf in. Toch moet u er altijd nog onderuit kunnen als u alsnog besluit een kitten niet te willen kopen. Omgekeerd kan een goede fokker ook besluiten een bepaald kitten niet aan u ‘toe te kennen’, omdat hij vindt dat het kitten en u niet de ideale match zijn.
Zorg dat zowel u als de fokker een goed gevoel heeft bij de aan- en verkoop van het kitten. Als u twijfelt of het kitten wel precies is wat u zoekt, aarzel dan niet om dit te vertellen. De fokker weet dan dat het kitten nog beschikbaar is en slaat niet direct andere verzoeken om informatie af. Als u het kitten juist graag wilt hebben, reserveer het kitten dan tot het oud genoeg is om de fokker te verlaten.
Is er een duidelijk koopcontract?
Om te kunnen bewijzen dat een kat van u is, heeft u niet genoeg aan bijvoorbeeld een dierenpaspoort of een chip die op uw naam geregistreerd staat. U moet het aankoopbewijs kunnen tonen. Daarbij is het heel verstandig om een echt koopcontract te vragen, waarin duidelijk staat wat de rechten en plichten van koper en verkoper zijn en dat het kitten ook inderdaad uw eigendom wordt.
Dat laatste klinkt misschien vreemd, maar er zijn manieren waarbij u als het ware ‘pleeggezin’ wordt van een kitten en waarbij de fokker of het asiel de eigenaar blijft. Ook kan het zijn dat er in het contract wordt gesteld dat u een kitten verplicht moet laten castreren of juist verplicht een keer een nestje moet fokken met het dier. Let daarom goed op of er geen dingen in het contract staan die u niet wilt.
Als het kitten nog te jong is om mee te nemen, dan kan de fokker u om een voorschot vragen van een deel van het aankoopbedrag. Dit wordt veel gedaan, maar vraag wel altijd een schriftelijk bewijs van de aanbetaling, met daarop alle details van het kitten dat u gereserveerd heeft. Vraag of de aanbetaling kan worden teruggestort mocht u zich bedenken.
Bij twijfel: niet doen!
Ook al voldoen kitten en fokker aan de hele checklist, let ook op uw eigen gevoel. Als u twijfelt kunt u het kitten beter niet kopen. U heeft er niets aan als u een heel kattenleven lang spijt heeft van uw aankoop!