De puppy-checklist
Waar u een pup ook koopt, u moet altijd op een aantal zaken letten. Als deze niet in orde zijn, kunt u de pup beter niet kopen, ook al ziet het diertje er nog zo schattig uit! U bespaart uzelf veel problemen door een goede voorbereiding en door overhaaste beslissingen te voorkomen.
U moet letten op het gedrag, de gezondheid en de manier waarop de dieren gefokt zijn, en het is belangrijk dat de fokker rustig de tijd neemt om uw vragen te beantwoorden. In deze puppy-checklist, die u hiernaast in PDF formaat kunt downloaden, vindt u de belangrijkste zaken opgenoemd. Lees ze goed door, print het laatste blad uit en neem het mee als u gaat kijken!
Hoeveel nestjes zijn er aanwezig?
Een fokker moet veel tijd en energie stoppen in het begeleiden van de pups. Ze moeten allerlei dingen leren en goed gesocialiseerd worden. Als een fokker veel nestjes tegelijk heeft, is die begeleiding vaak niet mogelijk. Een fokker die serieus met socialisatie bezig is, heeft daarom maar één of een beperkt aantal nestjes tegelijk. Wie veel nestjes tegelijk fokt, heeft personeel nodig dat zich bewust en systematisch bezighoudt met de socialisatie van de pups.
Is de moederhond aanwezig?
Het is erg belangrijk dat de moederhond bij het nest aanwezig is. Het gedrag van de moeder geeft u informatie over de pups. Bovendien is het voor de opvoeding van de pups heel belangrijk dat ze van hun moeder van alles leren. Zij leert ze hoe ze zich moeten gedragen, dat ze niet te hard mogen bijten en hoe hondengedrag er uit ziet. Pups mogen bovendien wettelijk pas na zeven weken bij hun moeder weg. Koop geen pup als de moeder niet aanwezig is, ook niet als men zegt dat moeder ‘net even met de uitlaatservice mee is’ of als men andere argumenten aandraagt. Spreek dan af dat u een andere keer terugkomt, als de moeder wél aanwezig is. Kan dit niet, dan heeft u naar alle waarschijnlijkheid te maken met een tussenhandelaar.
Let op hoe de moederhond zich gedraagt. Een teefje met jongen kan soms een beetje beschermend zijn tegenover vreemden die bij haar pups komen, maar mag niet agressief of angstig op uw komst reageren. Kijk ook hoe ze eruitziet: is ze schoon, is ze niet te dun? En is zij echt de moeder: kunt u aan haar buik en tepels zien dat zij pups heeft gehad?
Ligt het nest in huis?
Pups kunnen het beste onder huiselijke omstandigheden opgroeien. Zo wennen ze aan alles waar ze in hun latere leven als huishond mee te maken krijgen. Het is belangrijk dat dit op jonge leeftijd al gebeurt, de pups staan dan open voor nieuwe ervaringen en er worden allerlei nieuwe hersenstructuren aangelegd. Pups die te weinig nieuwe dingen meemaken, kunnen later snel angstig zijn voor alles wat ze niet kennen. Het is bovendien heel moeilijk en soms onmogelijk om dit op latere leeftijd in te halen. In huis went een pup aan mensen die rondlopen, bezoek, eventueel andere huisdieren en aan alle huiselijke geluiden. Het nest kan daarom het beste bij de fokker in huis liggen. Het is nadelig voor de ontwikkeling van de pup als het ergens achteraf in een schuur of kennel ligt waar de dieren niet voldoende in aanraking komen met de normale dagelijkse zaken die ze in hun latere leven tegen zullen komen. Uit onderzoek blijkt dat pups die in huis opgroeien minder kans hebben op het ontwikkelen van angst en agressieproblemen. Het is daarnaast goed als de pups ook alvast ervaringen opdoen buitenshuis, zoals spelen in de tuin of het horen van verkeersgeluiden.
Is het schoon?
Natuurlijk is het belangrijk dat de omgeving waar de pups verblijven netjes schoongehouden wordt. Dat is niet alleen nodig vanuit hygiënisch oogpunt, maar ook in verband met de opvoeding. Honden die opgroeien in hun eigen vuil worden vaak nauwelijks zindelijk. Ze zijn er immers aan gewend hun eigen nest te moeten bevuilen. Een goede fokker houdt dan ook het nest en de ruimte waarin de pups rond kunnen lopen keurig schoon.
Hoe reageren de pups op bezoek?
Pups die goed gewend zijn aan mensen horen niet angstig te reageren op bezoek. Kruipen de pups weg als u komt kijken, dan is dit een slecht teken. Gezonde, sociale en mensvriendelijke pups zullen naar u toe komen om u te begroeten en zullen nieuwsgierig naar u zijn. Natuurlijk is het ook niet de bedoeling dat het hele nest binnen een paar seconden in uw arm hangt, zelfs al is het uit enthousiasme. Er is wel wat verschil tussen pups van verschillende rassen, het ene ras is wat terughoudender, het andere juist erg enthousiast. Toch hoort een jonge pup u interessant te vinden en vriendelijk naar u te zijn. Natuurlijk is de reactie ook afhankelijk van de leeftijd van de pups. Heel jonge pups van een week of drie zullen niet direct op u afkomen, maar twee weken later zijn ze volop in hun ontdekkings- en socialisatieperiode. Een zeven of acht weken oude pup die nog bang voor u is, heeft meestal geen goede socialisatie gehad of is van nature erg angstig van aard.
Hoe reageren de pups op geluiden?
Een goed gesocialiseerde pup hoort niet meer te schrikken van normale huisgeluiden zoals het dichtgaan van een deur of het geluid van de telefoon. Bij onbekende geluiden mogen de pups best even schrikken, maar ze moeten wel snel weer herstellen en doorgaan met spelen, slapen of de bron van het geluid gaan onderzoeken.
Zijn de pups gechipt, geregistreerd en hebben ze een EU-dierenpaspoort?
Chippen en registreren is verplicht. Elke pup moet gechipt zijn voor hij zeven weken oud is. Hij moet bij een daarvoor aangewezen portaal geregistreerd worden op de naam van de fokker (of handelaar / importeur) binnen een week na het chippen en altijd voordat hij naar een nieuwe eigenaar gaat. Zo kan achterhaald worden waar de pup vandaan komt. Ook moet elke pup een EU-dierenpaspoort hebben voor hij zeven weken oud is.
Zonder chip, registratie en paspoort mag de pup niet verkocht of overgedragen worden. Vraag altijd om een registratiebewijs!
Pups die in Nederland zijn geboren moeten een chipnummer hebben dat begint met landcode 528. Rashonden waarvoor een Nederlandse stamboom wordt aangevraagd, worden bij de fokker gechipt door een vertegenwoordiger van de Raad van Beheer. Hun chipnummer begint altijd met 52814.
Pups uit het buitenland hebben een chip met een andere begincode. Een code die begint met 999 voldoet niet aan de wettelijke eisen, dit zijn namelijk testnummers.
Meer informatie over de chip- en registratieverplichting vindt u op www.chipjedier.nl. Registraties controleert u via www.chipnummer.nl.
Zijn de pups voldoende gevaccineerd en ontwormd?
Pups moeten gevaccineerd worden. Koopt u bij een bedrijfsmatige fokker dan is het verplicht dat de pups voordat ze naar hun nieuwe eigenaar gaan minimaal een keer gevaccineerd te zijn tegen hondenziekte en het parvovirus. Dat moet gebeurd zijn tenminste een week voor de verkoop en uiterlijk op een leeftijd van 7 weken.
Koopt u bij een hobbymatige fokker, dan kan deze er ook voor kiezen om in plaats van de eerste vaccinatie een titerbepaling te doen bij de pups. Deze bloedtest meet of de pups nog beschermd zijn door antilichamen die ze van de moeder hebben meegekregen. In dat geval is een vaccinatie nog niet zinvol. De titerbepaling moet door de dierenarts in het paspoort zijn bijgeschreven. De titerbepaling moet elke 2-3 weken herhaald worden en op het moment dat de titer laag genoeg is, moet alsnog gevaccineerd worden.
Ook horen de pups ontwormd te zijn.
De gegevens hierover staan in het EU-dierenpaspoort. Met behulp van het chipnummer kan gecontroleerd worden of het paspoort daadwerkelijk bij deze pup hoort.
Klopt de nationaliteit van de pup?
Er worden veel pups uit het buitenland naar Nederland gehaald. Daarbij wordt niet altijd volgens de regels gehandeld. Vooral uit Oost-Europa worden pups aangevoerd van onbetrouwbare handelaars. In principe hoort een pup met een chipnummer dat begint met 528 een in Nederland geboren pup te zijn. Toch is het mogelijk dat pups illegaal over de grens gesmokkeld worden zonder chip en hier voorzien worden van een Nederlands (528) chipnummer. Uitzondering zijn honden die een chipnummer hebben dat begint met 52814. Dit zijn altijd Nederlandse stamboompups.
Een pup uit de EU moet altijd met een EU-dierenpaspoort van het land van oorsprong over de grens vervoerd worden. Is de pup eenmaal in Nederland, dan mag een dierenarts hem een nieuw Nederlands EU-dierenpaspoort geven. Zo probeert men soms buitenlandse pups als Nederlandse pups te verkopen. Bij het veranderen van paspoort moet echter in het nieuwe paspoort door de dierenarts het paspoortnummer en de nationaliteit van het oorspronkelijke paspoort vermeld worden. Bekijk het paspoort nauwkeurig, controleer alle bladzijden op notities en kijk wat de nationaliteit van het paspoort is. Nederlandse EU-dierenpaspoorten gedrukt tot halverwege 2023 hebben een code die begint met 528-NL; in de loop van 2023 is overgegaan op een nummering die start met NL en daarachter EP gevolgd door 10 cijfers.
De nieuwe wetgeving over chippen en registreren van honden die sinds 1 november 2021 geldt, beperkt deze praktijken doordat de herkomst van chips en paspoorten geregistreerd wordt.
Pups die vanuit het buitenland naar Nederland worden gebracht moeten een geldige rabiësvaccinatie hebben. De vaccinatie mag worden gegeven vanaf een leeftijd van 12 weken en is dan na 21 dagen geldig. Dat houdt in dat de pups minimaal 15 weken oud moeten zijn. Jongere pups uit het buitenland die in Nederland worden aangeboden zijn dus illegaal ingevoerd!
Zijn de ouderdieren gecheckt op erfelijke afwijkingen en zijn daar officiële papieren van?
Bij honden kunnen erfelijke aandoeningen voorkomen, zoals bijvoorbeeld gewrichtsaandoeningen of oogafwijkingen. Bij veel rassen bestaan aandoeningen die relatief vaak in dat ras voorkomen. Het is belangrijk dat hier bij het fokken rekening mee wordt gehouden om de aandoening terug te dringen. Voor diverse erfelijke aandoeningen is het mogelijk de ouderdieren te testen. Ouderdieren die een aandoening vertonen, kunnen dan worden uitgesloten van de fok. Op die manier is de kans veel kleiner dat uw pup zo’n erfelijke aandoening zal krijgen.
Verdiep u daarom vooraf in de afwijkingen die voorkomen bij het ras van uw keuze, vraag bij de rasverenigingen na waarop getest moet worden. Vraag aan de fokker of de ouders getest zijn en wat de uitslag daarvan was. De fokker moet u de officiële papieren van deze uitslag kunnen laten zien. Is uw hond een kruising? Kijk dan bij de rassen waar de kruising uit is samengesteld wat veelvoorkomende aandoeningen zijn.
Resultaten van onderzoek naar heupdysplasie, elleboogdysplasie, oogafwijkingen en doofheid worden voor stamboomhonden door de Raad van Beheer bijgehouden. U kunt zelf de uitslag bekijken op de speciale website van de Raad van Beheer, www.dutchdogdata.nl, door de officiële naam, het chipnummer of het NHSB-nummer van de hond in te vullen. Eventueel kunt u bij de dierenarts of de rasvereniging om uitleg en advies vragen over de uitslagen van erfelijke tests.
Niet voor elke aandoening bestaan tests, vraag daarom ook naar de gezondheid van de ouderdieren! Op www.rashondengids.nl vindt u van de populairste rassen en de Nederlandse rassen de belangrijke erfelijke aandoeningen.
Geeft de fokker duidelijke informatie en stelt hij ook vragen?
Een goede fokker wil dat zijn pups bij een geschikte nieuwe eigenaar komen. Hij zal u dus dingen vragen over uw situatie en u niet alleen de leuke maar ook de minder leuke kanten van het ras vertellen. Hij wil immers dat u een goede keuze kunt maken en dat de pup en u een goede combinatie vormen. Ook is een goede fokker begaan met het welzijn van de pups en zal hij zijn best doen om de overgang naar een ander thuis zo goed mogelijk te laten verlopen. Dat betekent dat u informatie krijgt over hoe u de eerste tijd met de pup moet omgaan en waar u op moet letten. Vaak krijgt u voer mee en een doek of speeltje dat ruikt naar het nest. Het is ook fijn als u, ook na de koop, mag bellen als u vragen heeft.
Krijgt u de indruk dat de fokker alleen geïnteresseerd is in het sluiten van de deal, is hij niet geïnteresseerd in waar de pup terecht zal komen en krijgt u weinig informatie mee, dan kunt u hier beter geen pup kopen.
Kunt u rustig kijken en vragen stellen tijdens uw bezoek?
Koop geen pup op plaatsen waar meerdere mensen zich tegelijk staan te verdringen om de pups om er eentje uit te kiezen. U voelt zich misschien gehaast om er een te kiezen, bang dat ze ‘op’ zullen zijn, en u kunt niet met uw vragen terecht. U mag van de fokker verwachten dat hij rustig de tijd neemt om u de pups te laten zien, uw vragen beantwoordt en iets over de afzonderlijke pups kan vertellen.
Kunt u meerdere keren komen kijken of moet u meteen beslissen?
Bij verantwoord gefokte pups zijn er geen ‘speciale aanbiedingen’ waarbij u in één bezoek moet beslissen of u de pup neemt. Het is veel prettiger als u meerdere keren naar het nest kunt komen kijken. Als u een pup wilt van een ras waarvoor een wachtlijst bestaat, schrijft u zich meestal vooraf in. Vraag dan na of daar voorwaarden aan verbonden zijn en tot wanneer u kunt besluiten om alsnog van de koop af te zien.
Is er een duidelijk koopcontract?
Het is heel verstandig om een echt koopcontract te vragen waarin duidelijk staat wat de rechten en plichten van koper en verkoper zijn. Heeft u bijvoorbeeld garantie als de hond ziek wordt, en wat zijn dan de mogelijkheden? Daarnaast kunt u met een koopcontract aantonen dat de hond uw eigendom is (een chipregistratie is namelijk geen eigendomsbewijs). Let op dat de hond inderdaad uw eigendom wordt, want er zijn constructies waarbij u als het ware ‘pleeggezin’ wordt en de fokker eigenaar blijft. Ook kan het zijn dat er in het contract wordt gesteld dat u de hond niet mag laten castreren of dat u de hond ter beschikking moet stellen van de fok, of juist dat u er beslist niet mee mag fokken. Let dus goed op of er geen dingen in het contract staan die u niet wilt.
Bij twijfel: niet doen!
Ook al voldoen de pup en de fokker aan de hele checklist, let ook op uw eigen gevoel. Als u twijfelt kunt u beter niet kopen. U heeft er niets aan als u een heel hondenleven lang spijt heeft van uw aankoop!
Koop ook niet om een pup te ‘redden’ uit slechte omstandigheden; u houdt de handel in stand en zo’n fokker of handelaar zorgt snel voor nieuwe pups die het weer net zo slecht krijgen.
Voorbeelddocumenten
Hieronder vindt u een paar voorbeelden van hoe certificaten van onderzoek naar Heupdysplasie, Elleboogdysplasie en ECVO oogonderzoek eruit zien.
Op de website van de Raad van Beheer kunt u zien hoe een officieel FCI-stamboomcertificaat, uitgegeven door de Raad van Beheer, eruitziet. Op hun website DutchDogData kunt u ook de stamboom van de ouders van uw pup opzoeken.
